بررسی تأثیر نظام راهبری شرکتی در تقلیل هزینه‏های نمایندگی: رویکرد مدل‏سازی معادلات ساختاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار حسابداری دانشگاه ارومیه

2 دانش آموخته دوره کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه ارومیه

چکیده

هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر نظام راهبری شرکتی در تقلیل هزینه‏های نمایندگی با استفاده از رویکرد مدل‏سازی معادلات ساختاری است. برای این منظور، اطلاعات مربوط به 68 شرکت از شرکت‏های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از صورت‏های مالی ‌حسا‌‌‌برسی شده در بازۀ زمانی سال‏های 1385 تا 1391 بررسی شد. هزینه‏های نمایندگی (متغیر پنهان) به عنوان متغیر وابسته، به‌وسیلۀ متغیرهای مشاهده‏پذیر نسبت کیوتوبین، نسبت به‌کارگیری دارایی‏ها، نسبت هزینه‏های اختیاری، نسبت جریان وجوه نقد آزاد و نسبت اهرمی و نظام راهبری شرکتی نیز به عنوان متغیر‏ مستقل (متغیر پنهان)، بر اساس متغیرهای مشاهده‏پذیر درصد سهامداران نهادی، اندازه هیأت مدیره، درصد اعضای غیرمؤطف هیأت مدیره، نوع مؤسسۀ حسابرس و وجود واحد حسابرسی داخلی در داخل سازمان اندازه‏گیری شده‏اند. هم‏چنین متغیرهای اندازه شرکت و فرصت‏های رشد به عنوان متغیرهای کنترلی وارد الگوی پژوهش گردیده‏اند. پس از اطمینان یافتن از برازش قابل قبول مدل‏های اندازه‏گیری و ساختاری پژوهش، نتایج پژوهش حاکی از آن است که نظام راهبری شرکتی اثر منفی و معنا‏داری بر هزینه‏های نمایندگی دارد. به این معنا که نظام راهبری شرکتی می‏توانند در تقلیل تعارضات بین گروه مدیریت و سهامداران مفید واقع شود و هزینه‏‏های تحمیل شده به سهامداران و دیگر گروه‏های ذی‏نفع را از این بابت کاهش دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Surveying the Effect of Corporate Governance in Reducing Agency Costs: A Structural Equation Modeling Approach

نویسندگان [English]

  • Mehdi Heidari 1
  • Bagman Ghaderi 2
  • Mehdi Kafami 2
چکیده [English]

The main purpose of this article is to examine the effect of corporate governance in reducing agency costs by using structural equation modeling approach. The data used, has been extracted from financial reports of the 68 firms listed in the Tehran Stock Exchange in the period of 2006-2012 (1385 to 1391 Iranian calendar). Agency costs as dependent variable (latent variable) are measured by observed variables those are: Tobin's q, asset-utility, discretionary expenses, free cash flows and leverage ratio. Corporate governance as independent variable (latent variable) are measured by observed variables those are: percentage of institutional investors, board of director’s size, percentage of non-executive board members, auditor type and internal audit unit. In addition, firm size and growth opportunities are entered to the model as control variables. The results show that corporate governance has a significant and negative effect on agency costs. Thus, corporate governance can be helpful in reducing conflict between management group, shareholders and other beneficiaries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conflict of Interests
  • Agency Costs
  • Corporate governance
  • Structural Equation Modeling

مراجع

1- ابارشی، احمد. و سیدیعقوب حسینی. (1391). مدل‏سازی معادلات ساختاری. تهران: انتشارات جامعه‏شناسان.
2- برادران حسن‏زاده رسول، بادآورنهندی یونس و لیلا نگهبان. (1393). تأثیر محدودیت‏های تأمین مالی و هزینه‏های نمایندگی برکارایی سرمایه‏گذاری، پژوهش‏های حسابداری مالی، سال ششم، شمارۀ 1، صص 106-89.
3- ثقفی، علی. و مجید معتمدی‏ فاصل. (1390). رابطه میان کیفیت حسابرسی و کارآیی سرمایه‏گذاری در شرکت‏های با امکانات سرمایه‏گذاری بالا. پژوهش‏های حسابداری مالی، دورۀ سوم، شمارۀ 10، صص 14-1.
4- جلیلی، آرزو و هدی همتی. (1390). حاکمیت شرکتی و عملکرد سرمایۀ فکری در شرکت‏های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری مدیریت، 4(11): 24-13.
5- حساس‏یگانه، یحیی و کاوه آذین‏فر. (1389). رابطه بین کیفیت حسابرسی و اندازۀ مؤسسۀ حسابرسی. بررسی‏های حسابداری و حسابرسی، دورۀ هفدهم، شمارۀ 61، صص 98-85.
6- حساس‏یگانه، یحیی، شعری صابر و سیدحسن خسرونژاد. (1387). رابطۀ سازوکارهای نظام راهبری شرکتی، نسبت بدهی‏ها، اندازۀ شرکت با مدیریت سود. مطالعات حسابداری، دورۀ 24، صص 115-79.
7- خواجوی، شکرالله، قدیریان آرانی محمدحسین و حسن فتاحی نافچی. (1394). بررسی تأثیر ویژگی‏های هیأت مدیره بر تجدید ارائۀ صورت‏های مالی شرکت‏های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‏های حسابداری مالی، سال هفتم، شمارۀ 1، صص70-55.
8- روح‏الله، رجبی و عزیزالله گنجی. (1389). بررسی رابطه بین نظام راهبری شرکتی و عملکرد مالی شرکت‏ها، پژوهش‏های حسابداری مالی، سال دوم، شمارۀ 2، صص 34-23.
9- سبزعلی‏پور، فرشاد، قیطاسی روح‏اله و سلمان رحمتی. (1391). بررسی رابطه بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی و دقت پیش‏بینی سود. پژوهش‏های حسابداری مالی، سال چهارم، شمارۀ 4، صص 140-123.
10- قاسمی، وحید. (1392). مدل‏سازی معادلات ساختاری در پژوهش‏های اجتماعی با کاربرد Amos Graphics، انتشارات جامعه‌شناسان.
11- کریمی، فرزاد و مهدی اشرفی. (1390). بررسی ارتباط سازوکارهای نظام راهبری شرکتی و ساختار سرمایه در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‏های حسابداری مالی، سال سوم، شمارۀ 2، صص92-79.
12- مجتهدزاده، ویدا و حمیده اثنی‏عشری. (1391). رابطۀ خصوصی‏سازی، سازوکارهای نظام راهبری شرکتی و اصلاح قوانین و مقررات با هزینه‏های نمایندگی در بنگاه‏های سابقاً دولتی. پژوهش‏های تجربی حسابداری، سال دوم، شمارۀ 5، صص 20-1.
13- مرادی، مهدی، سعیدی مجتبی و حمیدرضا رضایی. (1392). بررسی تأثیر اندازه و استقلال هیأت مدیره بر هزینه‏های نمایندگی. پژوهش‏های تجربی حسابداری، سال دوم، شمارۀ 7، صص 53-35.
14- مشایخی بیتا و مهدی محمدآبادی. (1389). رابطۀ مکانیزم‏های حاکمیت شرکتی با کیفیت سود، پژوهش‏های حسابداری مالی، سال سوم، شمارۀ 2، صص 32-17.
15- مهدوی، غلامحسین و محمد منفردمهار لویی. (1390). ترکیب هیأت مدیره و هزینه‏های نمایندگی (بررسی مفروضات تئوری مباشرت در شرکت‏های ایرانی). پژوهش‏های حسابداری و حسابرسی، شمارۀ 10، صص 19-1.
16- مؤمنی، منصور، دشتی، مجتبی، بایرام‌زاده سونا و ندا سلطان محمدی. (1392). مدل‏سازی معادلات ساختاری با تأکید بر سازه‏های بازتابنده و سازنده. ناشر: مؤلف.
17- نمازی، محمد، بایزیدی، انور و سعید جبارزاده کنگرلویی. (1390). بررسی رابطه بین کیفیت حسابرسی و مدیریت سود شرکت‏های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‏های حسابداری و حسابرسی، سال سوم، شمارۀ 9، صص 21-4.
18- نوروش، ایرج، کرمی، غلامرضا و جلال وافی‏ثانی. (1388). بررسی رابطه بین سازوکارهای نظام راهبری شرکت و هزینه‏های نمایندگی شرکت‏های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش و پژوهش‏ حسابداری، شمارۀ یک، صص 27-4.
19- نیکوکار، غلامحسین، جهان‏بیک‏ لویی علی، فرهادی علی و یاسر علیدادی تلخستانی. (1393). رابطه سازوکارهای نظام راهبری شرکتی با هزینه‏های نمایندگی متشکل از شرکت‏های ایرانی. مدیریت بازرگانی، دورۀ ششم، شمارۀ 2، صص 416-401.
20- ولی‏پور، هاشم و علی خرم. (1390). اثربخشی سازوکارهای نظام راهبری شرکتی به منظور کاهش هزینه‏های نمایندگی. حسابداری مدیریت، سال چهارم، شمارۀ 8، صص 75-61.
21- Ang, J., Cole, R. and Lin, J. (2000). Agency Costs and Ownership Structure. The Journal of Finance, Vol. 55, No. 1, Pp. 81-106.
22- Azibi, J., Tondeur, H. and Rajhi, M., (2010). Auditor Choice and Institutional Investor Characteristics after the Enron Scandal in the French Context. Crises et Nouvelles Problématiques De La Valeur, Nice: France.
23- Bathala, C., Moon, K. P., and Rao, R. P. (1994). Managerial Ownership, Debt Policy and the Impact of Institutional Holding: An Agency Perspective. Journal of Financial Management, Vol. 23, Pp. 38-50.
24- Brickley, J., Lease, R. C., and Smith, C. W. (1988). Ownership Structure and Voting on Anti-takeover Amendments. Journal of Financial Economics, Vol. 20, Pp. 267-291.
25- Bushee, B. J. (1998). The Influence of Institutional Investors on Myopic R and D Investment Behavior. The Accounting Review, Vol. 73, Pp. 305-334.
26- Bushman, R. and Smith, A. (2001). Financial Accounting Information and Corporate Governance, Journal of Accounting and Economics, Vol. 32, Pp. 237-333.
27- Chen, X. and Yur-Austin, J. (2007). Re-Measuring Agency Costs: The Effectiveness of Block Holders. The Quarterly Review of Economics and Finance, Vol. 47, Pp. 588-601.
28- Chung, K. H. and Zhang, H. (2009). Corporate Governance and Institutional Ownership, Journal of Financial and Quantitative Analysis, Available Online at www.ssrn.com.
29- De Miguel, A., Pindado, J., and de la Torre, C. (2005). How do Entrenchment and Expropriation Phenomena Affect Control Mechanisms? Corporate Governance: An International Review, Vol. 4, Pp. 505-516.
30- Doukas, J.A. McKnight, P.J. and Pantzalis, C., (2005). Security Analysis, Agency Costs and UK Firm Characteristics, International Review of Financial Analysis, Vol. 14, pp. 493-507.
31- Fama, E. F. (1980). Agency Problems and the Theory of Firm. Journal of Political Economy, Vol. 88, Pp. 288-307.
32- Fama, E. F. and Jensen, M.C. (1983). The Separation of ownership and control. The Journal of Law and Economics, Vol. 26, Pp.301-325.
33- Firth, M. Fung, P. M. Y. and Rui, O. M. (2008). Ownership, Governance Mechanisms, and Agency Costs in China’s Listed Firms. Journal of Asset Management, Vol. 9, No. 2, Pp. 90-101.
34- Fleming, G., Heaney, R. and McCosker, R. (2005). Agency Cost and Ownership Structure in Australia, Pacific Basin Finance Journal, Vol. 13, Pp. 29-52.
35- Florackis, C. (2008). Agency Costs and Corporate Governance Mechanisms: Evidence for UK Firms, International Journal of Managerial Finance, Vol. 4, No.1, Pp. 37-59.
36- Goodstein, J., Gautam, K. and Boeker, W. (1994). The Effect of Board Size and Diversity on Strategic Change. Strategic Management Journal, Vol. 15, Pp. 241-250.
37- Green, S. (2005). Sarbanes Oxley and the Board of Directors. John Wiley and Sons, Inc, Hoboken. New Jercy.
38- Gul, S., Mohammad, S., M., Razzaq, N., and Afzal. F. (2011). Agency Cost, Corporate Governance and Ownership Structure: the Case of Pakistan, International Journal of Business and Social Science, Vol. 3, No. 9, Pp. 268- 377.
39- Hasan, A. and Butt, S. A. (2009). Impact of Ownership Structure and Corporate Governance on Capital Structure of Pakistani Listed Companies. International Journal of Business and Management, Vol. 4, No. 2, Pp. 50-57.
40- Henry, D. (2003). Agency Costs, Corporate Governance and Ownership Structure: Evidence from Australia, Available Online at www.fma.org.
41- Henry, D. (2010). Agency Costs, Ownership Structure and Corporate Governance Compliance: A Private Contracting Perspective. Pacific-Basin Finance Journal, Vol. 18, Pp. 24-46.
42- Hyung-Ha, J. (2011). Agency Costs of Free Cash Flow and Conditional Conservatism, Ph.D. Dissertation, Oklahoma State University.
43- Jensen, M. C. (1986). Agency Costs of Free Cash Flow, Corporate Finance and Takeovers. American Economics Review, Vol. 76, Pp. 323-339.
44- Jensen, M.C and Meckling, W.H. (1976). Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Costs and Ownership Structure. Journal of Financial Economics, Vol. 3, No. 4, Pp. 305-360.
45- Keasey, K., Thompson, S. and Wright, M. (2005). Corporate governance, John Wiley and Sons Inc.
46- Kim, J., R. Chung, and M. Firth (2003). Auditor Conservatism, Asymmetric Monitoring and Earnings Management. Contemporary Accounting Research, Vol. 20, No. 2, Pp. 323- 359.
47- Kouki, M. and Guizani, M. (2009). Ownership Structure and Dividend Policy Evidence from the Tunisian Stock Market, European Journal Scientific Research, Vol. 25, No. 1, Pp. 42-53.
48- Lim, S., Matolcsy, Z. and Chow, D. (2007). The Association between Board Composition and Different Types of Voluntary Disclosure. Journal of European Accounting Review, Vol. 16, Pp. 555–83.
49- Matoussi, H., and Chakroun, R. (2008). Board Composition, Ownership Structure and Voluntary Disclosure in Annual Reports: Evidence from Tunisia. Laboratoire Interdisciplinaire deGestion Universite-Entreprise (LIGUE), Pp: 1-28.
50- McConnel, J. J. and Servaes, H. (1990). Additional Evidence on Equity Ownership and Corporate Value, Journal of Financial Economics, Vol. 27, Pp. 595- 612.
51- McKnight, P. J and Weir, C. (2009). Agency Costs, Corporate Governance Mechanisms and Ownership Structure in Large UK Publicly Quoted Companies: A Panel Data Analysis. The Quarterly Review of Economics and Finance, Vol. 49, Pp. 139-158.
52- Nirosha Hewa, W., and Stuart, L. (2011). Agency Costs, Ownership Structure and Corporate Governance Mechanisms: A Case Study in News-land Unlisted Small Companies. International Research Journal of Finance and Economics, Vol. 78, Pp. 178- 192.
53- Opler, T. and Titman, S., (1993). The determinants of leveraged buyout activity: Free cash flow vs financial distress costs, Journal of finance, Vol. 48, pp. 1985-1999.
54- Pound, J. (1988). Proxy Contests and the Efficiency of Shareholders Oversight. Journal of Financial Economics, Vol. 20, Pp. 237-265.
55- Shleifer, A., Vishny, R., (1997). A survey of corporate governance. Journal of Finance, Vol. 52, Pp. 737–783.
56- Singh, M. and Davidson, W.A. (2003). Agency Costs, Ownership Structures and Corporate Governance Mechanisms, Journal of Banking and Finance, Vol. 27, Pp. 793-816.
57- Truong, T. (2006). Corporate Boards, Ownership and Agency Costs: Evidence from Australia. The Business Review, Vol. 5, No. 2, Pp. 163-167.
58- Wang, G. Y. (2010). The Impacts of Free Cash Flows and Agency Costs on Firm Performance, Journal of Service Science and Management, Vol. 3, Pp. 408-418.
59- Watts, R. L. and Zimmerman, J. L. (1986). Positive Accounting Theory, prentice-Hall, Engle Wood cliffs, New Jersey.
60- Wolfe, J. (2003). The Tobin'q as a Company Performance Indicator. Journal of Development in Business Simulation and Experimental Learning, Vol. 30, Pp. 155-160.
61- Yang, J. and Guariglia, A. (2012). Is Investment Inefficiency Caused by Financial Constraints or Agency Costs? Evidence from Chinese Firms. Midwest Finance Association 2012 Annual Meetings Paper, Available Online at www.ssrn.com.
62- Zahra, S. A., and Pearce, J. A. (1989). Boards of Directors and Corporate Financial Performance: A Review and Integrative Model. Journal of Management, Vol. 2, Pp. 291- 334.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 09 دی 1393
  • تاریخ بازنگری: 19 آبان 1395
  • تاریخ پذیرش: 19 آبان 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار