حسابرسی در عصر دیجیتال: کاربست روش‌های دلفی فازی و ماباک در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی

2 استادیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

دیجیتالی شدن اقتصاد، چالش‌ها و فرصت‌هایی را برای حرفه حسابرسی ایجاد کرده و حسابرسان ملزم به سازگاری با آنها هستند. این مطالعه به بررسی تغییرات مورد انتظار در حرفه از دیدگاه خبرگان حسابرسی در ایران تا پانزده سال آینده می‌پردازد. این تغییرات در پنج بخش درک مخاطبان گزارش حسابرسی، رابطه حسابرس و صاحبکار، مقررات‎‌گذاری، تغییرات ساختاری و رویه‌های حسابرسی و مشخصه‌های حرفه بررسی شده است. 27 تغییر پیش‌بینی شده در قالب پنج بخش از طریق مطالعه پیشینه استخراج شد. با بکارگیری روش نمونه‌گیری هدفمند، 26 نفر از خبرگان حسابرسی در سال 1402 به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت غربال تغییرات از روش دلفی فازی استفاده شد. سپس پیش‌بینی‌های غربال شده، از طریق پرسش‌نامه اولویت‌سنجی و روش تصمیم‌گیری ماباک رتبه‌بندی شدند. به اعتقاد خبرگان، حسابرسی مستقل به سمت رویکرد حسابرسی کامل و مستمر تکامل خواهد یافت. اما این تغییر منجر به حذف کامل ریسک‌های حسابرسی نخواهد شد. شکاف زمانی بین شرایط جدید و استاندارد‌گذاری در حسابرسی وجود خواهد داشت. حسابرسان درگیر وظایفی با ارزش افزوده بیشتر شده و شغل‌های زیادی در حرفه از بین خواهد رفت. مخاطبان گزارش حسابرسی اعتماد بیشتری به رویه‌های اتوماتیک نسبت به رویه‌های دستی داشته و انتظار رویکرد آینده‌نگر از حسابرسی دارند. اما محتوای اطلاعاتی گزارش حسابرسان در حوزه‌هایی نظیر ارزش‌گذاری دارایی‌های نامشهود و ریسک‌های آینده‌محور صاحبکار کاهش خواهد یافت. خبرگان معتقدند درحالی‌که مدل‌های کنونی حق‌الزحمه حسابرسی در آینده مناسب نخواهد بود اما تنش میان صاحبکار و حسابرس افزایش نمی‌یابد.‌ به باور خبرگان فناوری‌های جدید در ایران جایگزین حسابرسان نخواهند شد، بلکه به کمک آنها خواهند آمد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Auditing in the Digital Era: Fuzzy Delphi and Mabak Methods in Iran

نویسندگان [English]

  • ehsan hamze 1
  • Manijeh Ramsheh 2
1 PhD in Accounting, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Accounting, Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Qom, Qom, Iran
چکیده [English]

The digitization of the economy presents challenges and opportunities for the auditing profession and requires auditors to adapt. This study examines changes in auditing profession expected by Iranian experts until the next 15 years. It addresses the perception of auditing, the auditor–client relationship, regulations, structural and procedural changes, and the profile of the auditing profession. 27 projections in the form of five sections were extracted through the background study. Using the purposive sampling method, 26 audit experts were selected as a statistical sample in 2023. In order to screen the auditing changes fuzzy delphi method were used. Then the changes screened were ranked through the priority assessment questionnaire and the Mabak technique. Experts believe the annual auditing will evolve toward a continuous and full approach. However, audit risks will not disappear. Similar to other areas, a regulatory gap between the new digital business reality and auditing standards will exist. automation will relieve auditors from routine tasks in favor of more complex tasks and massive job losses will occur. Audit addressees will trust automated auditing procedures more than manual ones. They expect a forward-looking approach from auditing. Auditing report will become less informative for audit addressees in cases like intangible assets and risk management report. Experts believe that while the current models of audit fees will not be appropriate in the future, the tension between the client and the auditor will not increase. Experts believe that new technologies will not replace the auditor but rather will provide support.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Auditing
  • Stakeholders
  • Regulation
  • Digital Technologies
  • Future