نویسندگان
1 ضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مبارکه
2 کارشناس ارشد حسابداری
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
 This research investigates the relationship between earning quality based on corporate investment decisions and earnings persistence within the companies listed in Tehran stock exchange. The goal of this study is determining the measure of earnings quality. For this purpose, earnings quality will calculated based on labor and capital investment, then it's relationship with earnings persistence will be tested by panel data model. The results show that there is a significant relationship between earnings quality and earning persistence in both ex-post model and ex-ante model. In ex-post model financial rates were used and in ex-ante model, time-series regressions were used for calculating earning quality based on investing. Statistical population is companies listed in Tehran stock exchange during 1999-2007 and accruals, stock returns and dividends are control variables.   Â
کلیدواژه‌ها [English]
اتخاذ تصمیم‌های سرمایه گذاری در واحدهای تجاری معمولاً طبق روش خالص ارزش فعلی[1] انجام میشود. طبق این روش مدیران باید در پروژه‌هایی سرمایه گذاری نمایند که دارای خالص ارزش فعلی بالاتری هستند. برای تعیین خالص ارزش فعلی پروژه‌های سرمایه گذاری نیاز به تعیین جریان‌های نقدی آتی واحدهای تجاری است. تحلیل گران مالی و سرمایه گذاران در تعیین جریان‌های نقدی آتی به رقم سود حسابداری به عنوان تنها شاخص تعیین کننده توجه نمی‌کنند، بلکه برای آنها پایداری و تکرار پذیر بودن سود گزارش شده بسیار مهم است. آنها بیشتر از رقم نهایی سود به اقلام تشکیل دهنده آن توجه می‌کنند. بنابراین، اگر سودهای مورد انتظار آتی و پایداری سود افزایش یابد، مورد انتظار است که سرمایه گذاری واحد تجاری افزایش یابد. در نتیجه، از آنجایی که مدیران تصمیم‌های سرمایه‌گذاری خود را طبق سودآوری آتی واحد تجاری اتخاذ می‌کنند، محتمل است که تصمیم‌های سرمایه گذاری مدیران شامل اطلاعاتی در مورد کیفیت سود باشد. با توجه به موارد مذکور، سؤال اصلی پژوهش این است که آیا بین کیفیت سود بر مبنای سرمایه گذاری با پایداری سود رابطه معنی داری وجود دارد؟
در این پژوهش که تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از داده‌های ترکیبی(تلفیقی و تابلویی) انجام میشود؛ رابطه کیفیت سود محاسبه شده بر مبنای سرمایه گذاری در دارایی‌های سرمایه‌ای و نیروی کار با پایداری سود مورد آزمون قرار می‌گیرد. در این پژوهش برای محاسبه کیفیت سود مذکور از دو رویکرد متفاوت استفاده میشود: در رویکرد اول (رویکرد گذشته نگر)، کیفیت سود با استفاده از نسبت‌های مالی، و در رویکرد دوم (رویکرد آینده نگر)، کیفیت سود با استفاده از رگرسیون‌های سری زمانی محاسبه خواهد شد.
پس از مقدمه، ابتدا مبانی نظری و ادبیات موضوع بیان میشود، سپس مدل‌های مورد استفاده تصریح می‌گردند. به دنبال آن، نتایج تجربی حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها ارائه خواهد شد و نتیجه گیری پایان بخش مقاله خواهد بود.
2. چارچوب نظری و ادبیات موضوع
هدف اصلی گزارشگری مالی، بیان تأثیرات اقتصادی رویدادها و عملیات مالی بر وضعیت و عملکرد واحد تجاری برای کمک به استفاده کنندگان بالفعل و بالقوه برای اتخاذ تصمیمات مالی در ارتباط با واحد تجاری است. بنابراین، تصمیم گیری نقش محوری در تئوری حسابداری داشته است. یکی از اقلام حسابداری که در گزارش‌های مالی تهیه و ارائه میشود، «سود خالص» است. معمولاً سود به عنوان عاملی برای تدوین سیاست‌های تقسیم سود، پیش بینی و راهنمایی برای سرمایه گذاری و تصمیم گیری به شمار می‌آید. برداشت حسابداران و تحلیل گران مالی از واژه سود متفاوت است. تحلیل‌گران مالی عموماً سود گزارش شده (سود حسابداری) را متفاوت از سود واقعی می‌دانند. یکی از دلایلی که ممکن است تحلیل‌گران سود خالص گزارش شده را با سود واقعی متفاوت بدانند، این است که این امکان وجود دارد که سود به وسیله مدیران دستکاری شود [4].
کیفیت سود از جنبه‌های با اهمیت ارزیابی سلامت مالی شرکت‌هاست که مورد توجه سرمایه‌گذاران، اعتبار دهندگان و سایر استفادهکنندگان صورتهای مالی قرارگرفته است. کیفیت سود به توانایی سود گزارش شده در انعکاس سود واقعی، سودمندی در پیشبینی سود آتی و همچنین به ثبات، پایداری و عدم تغییرپذیری سود گزارش شده اشاره دارد [8].
مفهوم کیفیت سود را می‌توان بر اساس معیار مفید بودن برای تصمیم گیری، به چهار مفهوم کیفیت سود مبتنی بر ویژگیهای سری‌های زمانی سود، کیفیت سود براساس رابطه بین سود، اقلام تعهدی و وجه نقد، کیفیت سود براساس خصوصیات کیفی چارچوب مفهومی و کیفیت سود براساس تأثیرگذاری تصمیمات طبقهبندی نمود.
مفهوم سری‌های زمانی مرتبط با کیفیت سود شامل ثبات، قابلیت پیش بینی و تغییرپذیری است که این سه مفهوم با ویژگیهای تغییر کردن سود در طول زمان مرتبط است. از نظر سرمایه گذاران، سودهای با ثبات اهمیت زیادی داشته، با دوام تلقی می شوند. هرچه پایداری سود بیشتر باشد، شرکت توان بیشتری برای حفظ سودهای جاری دارد و فرض میشود کیفیت سود بالاتر است [6]. برخی از محققان توانایی پیش بینی را به طور خاص، توانایی سودهای قبلی برای پیش بینی سودهای آتی تلقی می‌کنند. بنابراین، توانایی پیشبینی با کاهش انحرافات تغییرات سود در ارتباط است [14]. یک روش برای ارزیابی کیفیت، بررسی یکنواختی سود است، زیرا یکنواختی یا عدم تغییرپذیری به معنای وجود سود با کیفیت است. مدیریت با مواردی، از قبیل فعالیت‌های هموارسازی می تواند یکنواختی سود را تحت تأثیر قرار دهد [13].
کیفیت سود را می‌توان بر اساس تفاوت بین دستمزد پرداختی به نیروی کار در سال جاری نسبت به سال قبل که میزان سرمایه گذاری در نیروی انسانی را نشان میدهد و همچنین سرمایه گذاری در دارایی‌های سرمایه‌ای محاسبه نمود]12[. بر این اساس، افزایش پرداختی به عامل کار که نشان‌دهندة افزایش کمیت یا کیفیت نیروی انسانی است، می‌تواند کیفیت سود را بهبود بخشد. همچنین افزایش دارایی‌های ثابت و سرمایه گذاری‌های بلندمدت نیز باعث افزایش کیفیت سود خواهد شد. بنابراین، سرمایه گذاری در نیروی کار و دارایی‌های سرمایه‌ای می‌تواند از طریق افزایش کیفیت سود، به افزایش پایداری سود منجر شود.
کردستانی و مجدی (1386) در پژوهشی رابطه بین ویژگیهای کیفی سود و هزینه سرمایه سهام عادی را بررسی نمودند. نتایج پژوهش، وجود رابطه معکوس بین ویژگیهای کیفی سود، شامل پایداری سود، قابلیت پیش بینی سود، مربوط بودن سود به ارزش سهام، بموقع بودن و هزینه سرمایه سهام عادی را تأیید می‌کند [5].
ثقفی و کردستانی (1383) رابطه بین کیفیت سود و واکنش بازار به تغییرات سود نقدی را بررسی کردند. آنها کیفیت سود را بر اساس سه معیار، رابطه بین جریان‌های نقدی عملیاتی و سود، جریان‌های نقدی عملیاتی و اجزای سود، قابلیت پیش بینی سود و پایداری سود ارزیابی کردند. نتایج پژوهش نشان میدهد کیفیت سود که بر مبنای اطلاعات تاریخی شرکت‌ها محاسبه شده است، در واکنش بازار به تغییرات سود کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد [1].
درمفهوم کیفیت سود بر اساس رابطه بین سود، اقلام تعهدی و وجه نقد بیان میشود که اقلام تعهدی، کیفیت سود را کاهش میدهند. در این خصوص، محققان کیفیت سود را بر اساس نزدیک بودن به نقد تعریف نمودهاند [7].
ریچاردسون و همکاران[2] (2001)، پژوهشی در مورد «اقلام تعهدی و کیفیت سود واحد تجاری» طی سال‌های 1988 تا 1997 انجام دادند. در این پژوهش، بازده سهام متغیر وابسته و کیفیت سود (میزان اقلام تعهدی) متغیر مستقل است. نتایج پژوهش مبیّن آن بود که سطح بالا (پایین) اقلام تعهدی با بازده پایین (بالا) آتی سهام ارتباط دارد [15].
خواجوی و ناظمی (1384) «رابطه کیفیت سود و بازده سهام را با تأکید بر نقش اقلام تعهدی دربورس اوراق بهادار تهران» طی سال‌های1377-1382 بررسی کرده‌اند. برای آزمون فرضیه‌ها از رگرسیون‌های مقطعی استفاده شده است و نتیجه پژوهش نشان دهنده این است که بازده شرکت‌ها تحت تأثیر میزان اقلام تعهدی قرار نمی‌گیرد [3].
تأکید چارچوب مفهومی هیأت استانداردهای حسابداری مالی بر مفید بودن برای تصمیم‌گیری است که بر اساس آن مربوط بودن، قابلیت اتکا و قابلیت مقایسه به عنوان معیارهای ارزیابی کیفیت سود در نظر گرفته میشود. محققان از رگرسیون ماتریس‌های بازار، مانند قیمت‌های سهام و بازده سهام بر سود و معیارهای مشابه، مانند جریان‌های نقدی برای مشخص کردن ویژگیهای کیفی مانند مربوط بودن و قابل اتکا بودن استفاده کرده‌اند [10].
چان و همکاران[3](2004)، طی تحقیقی به بررسی «رابطه کیفیت سود و بازده سهام» طی سال‌های 1995-1971 پرداختند. خلاصه یافتههای اصلی تحقیق حاکی از رابطه کیفیت سود با سطح پایین (اقلام تعهدی بالا در سود) با بازده پایین و بالعکس است [9].
خوش طینت و اسماعیلی (1385) طی تحقیقی به بررسی «رابطه بین کیفیت سود و بازده سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران» طی سال‌های 1383-1379 پرداخته‌اند. در این پژوهش کیفیت سود، حجم اقلام تعهدی، اجزای اختیاری و غیراختیاری اقلام تعهدی به‌عنوان متغیر مستقل و بازده سهام به عنوان متغیر وابسته هستند. بررسی فرضیه‌های تحقیق به کمک تجزیه و تحلیل رگرسیون نشان میدهد که رابطه ضعیفی بین کیفیت سود و بازده سهام وجود دارد [2].
مفهوم کیفیت سود بر اساس تأثیرگذاری تصمیمات، بر انگیزه‌ها و تخصص تهیهکنندگان اطلاعات و حسابرسان تأکید دارد. دو رویکرد در این روش وجود دارد که در رویکرد اول کیفیت سود به صورت عکس با میزان قضاوت، تخمین و پیش بینی لازم توسط تهیهکنندگان گزارش‌های مالی رابطه دارد. در دومین رویکرد، کیفیت سود رابطه معکوس با میزان بهرهمندی تهیه کنندگان گزارش‌های مالی از کاربرد قضاوت و انجام پیش بینی و تخمین منجر به انحراف از هدف استاندارد دارد [7].
کوین و ویکی[4] (2008) به بررسی رابطه بین کیفیت سود و سرمایه گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای طی سال‌های 2005-1988پرداختند. نتایج پژوهش نشان داد شرکت‌هایی که کیفیت سود کمتری دارند، منابع شان را کمتر به دارایی‌های سرمایه‌ای تخصیص میدهند ونرخ بازده دارایی کمتری دارند [12].
3. فرضیه مطالعه
برای پاسخ گویی به سؤال اصلی، فرضیه پژوهش به صورت زیر تدوین گردیده، مورد آزمون تجربی قرار می‌گیرد:
بین کیفیت سود (محاسبه شده بر اساس سرمایه گذاری در دارایی‌های سرمایه‌ای و سرمایه گذاری در نیروی کار) با پایداری سود رابطه معنی داری وجود دارد.
4. روش تحقیق
در این پژوهش برای آزمون فرضیه‌ها از داده‌های ترکیبی استفاده می شود. در روش داده‌های ترکیبی برای انتخاب بین روش‌های پانل[5] و پولینگ[6] از آزمون F لیمر استفاده میشود. در صورت انتخاب روش پانل، آزمون هاسمن برای انتخاب از بین روش‌های تأثیرات ثابت[7] و تأثیرات تصادفی[8] انجام میشود. افزون بر این، برای آزمون مانایی متغیرها، در صورت استفاده از روش پولینگ، از آزمون دیکی-فولر و در صورت انتخاب روش پانل، از آزمون هادری استفاده شده است. تحلیل‌های آماری از طریق نرم افزار Eviews انجام می شود. در نهایت، فرضیه‌های پژوهش از طریق آزمون t، F فیشر و ضریب تعیین () مورد آزمون قرار می‌گیرد. در ادامه، نحوه محاسبه کیفیت سود تشریح و مدل‌های مورد استفاده برای آزمون فرضیه‌های پژوهش بیان می شود.
4. 1. محاسبه کیفیت سود
همان‌گونه که قبلاً بیان شد، در پژوهش حاضر برای محاسبه کیفیت سود از دو رویکرد استفاده می شود:در رویکرد گذشته نگر از روابط (1) و (2) به شرح زیر استفاده می شود:
(1):
γLt = (EMPt − EMPt−1)/(Et − Et−1)
که در آن:
EMPt عبارت است از سرمایه گذاری در نیروی کار که طبق نظر فنگ لی[9] (2007) می توان از تفاوت دستمزد پرداختی سال جاری و سال قبل محاسبه کرد.
TAt−1 عبارت است از جمع دارایی‌های ابتدای دوره.
Et عبارت است از سود سال جاری و
(2):
γCt = (CAPXt − CAPXt−1)/(Et − Et−1)
که در آن:
CAPXt عبارت است از میزان سرمایه گذاری در دارایی‌های سرمایه‌ای که برابر با میزان خرید دارایی‌های ثابت مشهود و نامشهود و سرمایه گذاری‌های بلند مدت است. با توجه به نتایج به دست آمده از دو رابطه فوق و محاسبه γLt و γCt، کیفیت سود (EQ) طبق رابطه (3) به دست خواهد آمد:
(3):
EQ1=(γLt+γCt)/2
در رویکرد آینده نگر طبق روش فنگ لی (2007) می توان از مدل‌های زیر استفاده کرد :
(4):
(EMPt − EMPt−1)/TAt−1 = αL + βL(Et − Et−1)/TAt−1 + εit
:(5)
(CAPXt − CAPXt−1)/TAt−1 = αC + βC(Et − Et−1)/TAt−1 + εit
متغیرهای مورد استفاده در مدل‌های (4) و (5) در مدل‌های قبل توضیح داده شده است. پس از تخمین مدل‌ها و تعیین ضرایب، کیفیت سود (EQ) طبق رابطه (6) به دست خواهد آمد:
:(6)
EQ2=(βC+βL)/2
4-2- نحوه بررسی رابطه کیفیت سود و پایداری سود
طبق مبانی نظری موجود مدیران برای اتخاذ تصمیم‌های سرمایه گذاری معمولا بر مبنای روش خالص ارزش فعلی عمل می‌کنند (بلاک[10]، 1980). همچنین، برای تعیین خالص ارزش فعلی، به تعیین جریان‌های نقدی آتی واحد تجاری نیاز است و مدیران در تعیین آن علاوه بر رقم سود خالص به پایداری و تکرار پذیر بودن آن نیز توجه می کنند (السن و زانگ[11]، 1998). بنابراین، اگر سودهای مورد انتظار آتی و پایداری سود افزایش یابد، مورد انتظار است که سرمایه گذاری واحد تجاری افزایش یابد. از آنجایی که مدیران تصمیم‌های سرمایه‌گذاری خود را طبق سودآوری آتی واحد تجاری اتخاذ می‌کنند محتمل است که تصمیم‌های سرمایه گذاری مدیران شامل اطلاعاتی در مورد کیفیت سود باشد. برای بررسی رابطه بین کیفیت سود با پایداری سود از رگرسیون چند متغیره (7) استفاده خواهد شد و طبق آن، مورد انتظار است که ضریب سود جاری (α6) برای شرکت‌هایی که دارای رابطه قوی‌تری بین سرمایه گذاری و سود خالص هستند، بزرگتر باشد؛ که نشان میدهد سود این شرکت‌ها پایدارتر است.
(7)
(Eit+1/TAt−1) = α0 + α1(Eit/TAt−1) + α2 EQit + α3 R + α4 ACCRUALS + α5 DIV + α6 EQit (Eit/TAt−1) +α7 R (Eit/TAt−1) + α8 ACCRUALS (Eit/TAt−1) + α9DIV (Eit/TAt−1) + εit
طبق مدل (7):
ACCRUALS عبارت است از مقدار اقلام تعهدی که از تفاوت بین سود حسابداری و جزء نقدی آن حاصل میشود، Rبازده سهام که قابل استخراج از بانک‌های اطلاعاتی بورس بوده و DIV سود سهام پرداختی است که عدد (1) می‌گیرد؛ اگر پرداخت شده باشد و عدد (0) اگر پرداخت نشده باشد. مدل (7) یک‌بار با استفاده از EQ1 و یک‌بار نیز با استفاده از EQ2 تخمین زده خواهد شد.
5- جامعه آماری و نمونه
در این تحقیق شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار که دارای ویژگیهای زیر بوده؛ به عنوان نمونه انتخاب شدند:
1- پایان سال مالی شرکت‌ها 29 اسفند باشد.
2- در دوره زمانی مورد تحقیق حداقل هر سه ماه یک‌بار سهام آنها مبادله شده باشد.
3- شرکت‌ها از نوع تولیدی باشد.
4- در کلیه سال‌ها، در دارایی‌های سرمایه‌ای و نیروی کار، سرمایه گذاری داشته باشند.
5- در طی سال‌های مورد بررسی تغییر سال مالی نداشته باشند.
قلمرو مکانی تحقیق، کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. همچنین قلمرو زمانی تحقیق سال‌های 1378 تا 1386 است. برای تکمیل داده‌های مربوط به هر سال، به جمع آوری داده‌هایی از سال قبل و سال بعد از سال مورد نظر نیاز است و لذا داده‌های مربوط به سال‌های 1377 و 1387 نیز جمع آوری گردید. با توجه به ویژگیهای مذکور در مجموع 107 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شدند.
6- تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها طبق رویکرد گذشته نگر
همان‌گونه که قبلا بیان شد، داده‌های مربوط به کیفیت سود طبق روابط 1 و 2 محاسبه می‌شوند. طبق این دو رابطه، برای هر کدام از شرکت – سال‌ها یک ضریب به دست می‌آید که طبق رابطه 3 در هر کدام از شرکت – سال‌ها یک داده برای کیفیت سود محاسبه خواهد شد. بر اساس فرضیه پژوهش بیان شده بود که بین کیفیت سود با پایداری سود رابطه معنی داری وجود دارد. پس از اینکه داده‌های مربوط به کیفیت سود طبق رویکرد گذشته نگر محاسبه شد ؛ به وسیله مدل (7) در سطح داده‌های ترکیبی تخمین زده شد که نتایج حاصل از آن در جدول (1) نشان داده شده است.
جدول 1: نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها برای آزمون فرضیه پژوهش
(روش تخمین تأثیرات ثابت با داده‌های تابلویی)
|
متغیر وابسته: پایداری سود |
|||||
|
تعداد مشاهدات برای هر متغیر: 963 |
|||||
|
متغیرها |
ضریب |
خطای استاندارد |
آماره t |
p-value |
آزمون‌هادری |
|
E |
134328/0- |
066184/0 |
029626/2- |
0426/0 |
(000/0) 4399/10 |
|
EQ |
143807/0- |
067782/0 |
121601/2- |
0341/0 |
(000/0) 3985/10 |
|
R |
203453/0- |
98505/0 |
065396/2- |
0391/0 |
(000/0) 25755/9 |
|
ACCRUALS |
004794/0- |
006799/0 |
705172/0- |
4809/0 |
(000/0) 44263/9 |
|
DIV |
005625/0 |
022802/0 |
246684/0 |
8052/0 |
(000/0) 68291 /6 |
|
EQ*E |
158961/1 |
368666/0 |
143664/3 |
0017/0 |
(000/0) 4750/10 |
|
R*E |
406097/2 |
263410/0 |
134434/9 |
000/0 |
(000/0) 04082/7 |
|
ACCRUALS*E |
028676/0- |
053715/0 |
16548/11- |
000/0 |
(000/0) 89839/8 |
|
DIV*E |
321994/0 |
053715/0 |
994507/5 |
000/0 |
(000/0) 2746/10 |
|
ETA |
- |
- |
- |
- |
(000/0) 5276/10 |
|
R2 |
969619/0 |
آماره دوربین-واتسون |
742718/1 |
||
|
آماره F |
621/2642 |
p-value |
000/0 |
||
|
آزمون لیمر |
(000/0) 609113/3 |
||||
|
آزمون هاسمن |
(000/0) 8794/320 |
||||
ماخذ: محاسبات محقق
همان طور که در جدول شماره (1) مشاهده میشود p-value آزمون هادری برای تک تک متغیرها کمتر از سطح خطای مورد پذیرش بوده و بنابراین، تک تک متغیرها مانا هستند. p-value آزمون F لیمر و آزمون هاسمن کمتر از سطح خطای مورد پذیرش بوده و بنابراین، روش تأثیرات ثابت انتخاب میشود. p-value آماره F فیشر کمتر از سطح خطای مورد پذیرش بوده، کل رگرسیون معنی دار است. همچنین p-value آماره t برای EQ*E کمتر از سطح خطای مورد پذیرش بود و نشان میدهد که بین کیفیت سود (محاسبه شده بر مبنای سرمایه گذاری) با پایداری سود رابطه معنی داری وجود دارد. با توجه به آماره دوربین واتسون در برآورد مدل اولیه مشخص شد که مدل مذکور دارای خود همبستگی نیست. R2 به دست آمده نشان می‌دهدکه متغیرهای مستقل مدل قادر هستند 96٪ رابطه با متغیر وابسته را توضیح دهند. بنابراین، رابطه بسیار بالایی بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته وجود دارد که می‌توان از آن در جهت پیش بینی استفاده نمود.
7- تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها طبق رویکرد آینده نگر
همان‌گونه که قبلا بیان شده بود، مدل 4 و 5 برای محاسبه داده‌های مربوط به کیفیت سود تخمین زده میشود. این دو مدل با استفاده از رگرسیون‌های سری زمانی برای شرکت‌های نمونه تخمین زده شد (107 مدل رگرسیون سری زمانی)؛ تا اینکه برای هر کدام از شرکت‌ها یک ضریب محاسبه شد[12]. درنهایت، ضرایب به دست آمده طبق مدل 6 محاسبه گردید تا داده‌های مربوط به کیفیت سود محاسبه شدند.
بر اساس فرضیه پژوهش بیان شده بود که بین کیفیت سود و پایداری سود رابطه معنی داری وجود دارد. پس از اینکه داده‌های مربوط به کیفیت سود طبق روش مذکور محاسبه شد ؛ مدل (7) در سطح داده‌های ترکیبی تخمین زده شد که نتایج حاصل از آن در جدول (2) نشان داده شده است.
جدول 2: نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها برای آزمون فرضیه پژوهش
(روش تخمین تأثیرات ثابت با داده‌های تابلویی)
|
متغیر وابسته: پایداری سود |
|||||
|
تعداد مشاهدات برای هر متغیر: 963 |
|||||
|
متغیرها |
ضریب |
خطای استاندارد |
آماره t |
p-value |
آزمون هادری |
|
E |
100991/0- |
129619/0 |
779136/0- |
4361/0 |
(000/0) 4399/10 |
|
EQ |
601153/0 |
1300/3 |
00001/0 |
99/0 |
(000/0) 4508/56 |
|
R |
071141/0- |
109214/0 |
651387/0- |
5150/0 |
(000/0) 25755/9 |
|
ACCRUALS |
050894/0- |
028061/0 |
813691/0- |
0700/0 |
(000/0) 44263/9 |
|
DIV |
022440/0 |
024763/0 |
906181/0- |
3651/0 |
(000/0) 68291 /6 |
|
EQ*E |
234670/1 |
494019/0 |
044388/2 |
0412/0 |
(000/0) 4750/10 |
|
R*E |
493395/1 |
342967/0 |
354344/4 |
0000/0 |
(000/0) 04082/7 |
|
ACCRUALS*E |
052992/0- |
030657/0 |
728576/0- |
0842/0 |
(000/0) 89839/8 |
|
DIV*E |
511208/0 |
105127/0 |
862758/4 |
0000/0 |
(000/0) 1785/10 |
|
AR(1) |
000540/0- |
006625/0 |
081468/0- |
9351/0 |
- |
|
ETA |
- |
- |
- |
- |
(000/0) 5376/10 |
|
R2 |
698446/0 |
آماره دوربین-واتسون |
929249/1 |
||
|
آمارهF |
5499/150 |
p-value |
000/0 |
||
|
آزمون لیمر |
(000/0) 506079 /3 |
||||
|
آزمون هاسمن |
(0003/0) 53685/12 |
||||
ماخذ: محاسبات محقق
همان طور که در جدول شماره (2) مشاهده میشود p-value آزمون‌هادری برای تک تک متغیرها کمتر از سطح خطای مورد پذیرش بوده و بنابراین تک تک متغیرها مانا هستند. p-value آزمون F لیمر و آزمون هاسمن هر دو کمتر از سطح خطای مورد پذیرش بوده و بنابراین، روش تأثیرات ثابت انتخاب می شود. p-value آماره F فیشر کمتر از سطح خطای مورد پذیرش بوده، کل رگرسیون معنی دار است. همچنین p-value آماره t برای EQ*E کمتر از سطح خطای مورد پذیرش بوده، نشان میدهد که بین کیفیت سود (محاسبه شده بر مبنای سرمایه گذاری) با پایداری سود رابطه معنی داری وجود دارد. با توجه به آماره دوربین واتسون در برآورد مدل اولیه مشخص شد که مدل مذکور دارای خود همبستگی است که برای رفع خود همبستگی از جزء AR(1) استفاده گردیده است . R2 به دست آمده نشان می‌دهدکه متغیرهای مستقل مدل قادر هستند 69٪ رابطه با متغیر وابسته را توضیح دهند. بنابراین، رابطه بالایی بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته وجود دارد که می‌توان از آن در جهت پیش بینی استفاده نمود.
8. نتیجه گیری
همان‌گونه که مشاهده شد، کیفیت سود بر مبنای سرمایه گذاری در دارایی‌های سرمایه ای و نیروی کار، با استفاده از دو رویکرد گذشته نگر و آینده نگر محاسبه شد؛ که با توجه به دو جدول (1) و (2)، فرض H0 برای EQ*E، هم در رویکرد گذشته نگر و هم در رویکرد آینده نگر رد شده است و بنابراین، رابطه معنی داری بین کیفیت سود و پایداری سود وجود دارد. همچنین، نوع رابطه مذکور مثبت است که نشان میدهد هرچه کیفیت سود افزایش یافته، پایداری سود نیز در حال افزایش است. به عبارت بهتر، رابطة مستقیمی بین کیفیت سود (محاسبه شده طبق تصمیم‌های سرمایه گذاری مدیران) و پایداری سود وجود دارد. افزون بر آن، مقدار ضریب برای EQ*E در هر یک از دو رویکرد از 1 بزرگتر است که نشان میدهد شرکت‌هایی که دارای رابطه قوی‌تری بین سود خالص و سرمایه گذاری هستند، پایداری سود آنها بیشتر است. طبق مبانی نظری موجود، انتظار می‌رفت که بین کیفیت سود و پایداری سود، رابطه‌ای معنی دار و مثبت وجود داشته باشد که نشان از مطابقت نتایج تجربی با مبانی نظری دارد. این نتایج، همچنین با پژوهش‌های ثقفی و کردستانی (1383)، کردستانی و مجدی (1386) مطابقت دارد.
)
