نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2 استادیار حسابداری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
3 دانشیار حسابداری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
This study investigates the effects of linguistic factors on willingness to invest. One of the most important linguistic factors is the financial reports language structure, dividing into two groups: concrete language and abstract language. Since the influence of the financial reports language structure on willingness to invest is almost affected by psychological factors (especially psychological distance), this study deals with the effect of the language structure and psychological distance on willingness to invest. For this test, the research framework of Elliott et.al (2015) is developed and an experiment with a 2×4 between subject design (including four scenarios that provide information from fully abstract to fully concrete and two scenarios with short and long psychological distance) is utilized. According to results, generally the language structure does not merely effect on willingness to invest. Also, increasing the psychological distance does not change the effect of language structure on willingness to invest. The analysis of the findings shows that language structure influence on willingness to invest, when the concreteness of information augment through methods of content (presenting more information) more than methods of form (flowing text).
کلیدواژهها [English]
مقدمه
پژوهشهای چند دهۀ اخیر نشان میدهد تصمیمات سرمایهگذاران، تنها تحت تأثیر معیارهای اقتصادی انجام نمیشود؛ بلکه از عوامل دیگری نظیر ساختار و نوع اطلاعات، روحیۀ سرمایهگذار و غیره نیز تأثیر میپذیرد. برای مثال، بر اساس نتایج ریلی و همکاران [25]، شکل ارائۀ اطلاعات و بر اساس نتایج مکگریگور و همکاران [21] و لوکس و همکاران [20]، ایجاد احساس مثبت و تصویر قوی در ذهن استفادهکنندگان از گزارشهای مالی، بر تصمیمگیری آنها تأثیر میگذارد و به جذب آنها به سرمایهگذاری منتهی میشود. این عوامل آنچنان با اهمیت تلقی شده است که نهادهای حرفهای نظیر کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا[1] با تعریف پروژههای متعدد، درصدد برآمدهاند تا ضمن ارزیابی دقیقتر، توجه واحدهای تجاری را به سمت این عوامل جلب کنند. بهطور خاص، کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا در سال 1998 اقدام به تعریف پروژۀ ارزیابی ساختار و کیفیت متن گزارشهای مالی کرد. یکی از دغدغههای این پروژه، چگونگی اثرگذاری عوامل زبانشناختی بر میزان تمایل به سرمایهگذاری است.
در این راستا هدف این پژوهش، بررسی تأثیر عوامل زبانشناختی بر میزان تمایل به سرمایهگذاری است. یکی از مهمترین عوامل زبانشناختی، ساخت زبان در گزارشهای مالی است که به ارائۀ اطلاعات عینی یا انتزاعی منجر میشود. بر اساس ادبیات موجود، اطلاعاتی عینی تلقی میشود که با فراهمکردن جزئیات دقیق و اطلاعات خاص، درک واضحی را از آنچه نوشته شده است، برای خواننده فراهم کند. از نظر زبانشناختی، اطلاعاتی که بهصورت تصاویر، نمودار، نگاره و غیره ارائه میشوند، جزئیات بیشتر و دقیقتری دارند که به درک بهتر اطلاعات کمک میکنند و قدرت حافظه برای آن بیشتر خواهد بود. به همین علت، زبان عینی[2] به تصور مجموعهای از اطلاعات و تصاویر ذهنی کمک میکند و نسبت به زبان انتزاعی[3] مزیت ذاتی دارد [27]. با این حال، بهکارگیری زبان عینیتر محدودیتهایی دارد؛ برای مثال، در حالیکه زبان عینی، به دلایل مختلف نظیر ارائۀ جزئیات بیشتر، فرایند پردازش اطلاعات را دقیقتر میکند، ممکن است سرعت تفسیر اطلاعات را کاهش دهد [23].
از اینرو، در وهلۀ نخست، این پرسش مطرح میشود که آیا بهکارگیری زبان عینیتر لزوماً تمایل به سرمایهگذاری را افزایش میدهد. با این حال، عوامل زبانشناختی عموماً تحت تأثیر عوامل روانشناختی است. بهطور خاص، فاصلۀ روانی[4] سرمایهگذاران (برای مثال احساس نزدیکی نسبت به شرکت) از جمله عوامل روانشناختی مؤثر بر رابطه بین ساخت زبان و تمایل به سرمایهگذاری شناخته شده است [5]؛ زیرا زمانیکه فاصلۀ روانی سرمایهگذاران افزایش (کاهش) مییابد، افراد احساس دور (نزدیک) نسبت به ارائهدهندۀ اطلاعات دارند و بنابراین نیاز به دریافت اطلاعات عینی بیشتر (کمتر) میشود. با این وصف، در وهلۀ دوم، این پزسش مطرح میشود که فاصلۀ روانی چگونه بر رابطه بین اطلاعات عینی (انتزاعی) و تمایل به سرمایهگذاری تأثیر میگذارد.
بهطور خلاصه، با توجه به اهمیت موضوع و با توجه به اینکه تاکنون پژوهشها در ایران، اغلب بر محتوای کمّی اطلاعات تأکید داشتهاند و بر مسائل کیفی نظیر نحوه و شکل اطلاعات تمرکز کمتری داشتهاند؛ این پژوهش، به آزمون تأثیر ساخت زبان (شامل اطلاعات عینی در مقابل اطلاعات انتزاعی) و فاصلۀ روانی بر میزان تمایل به سرمایهگذاری میپردازد. برای این آزمون، از یک طرح آزمایشی 4×2 (چهار سناریوی ارائۀ اطلاعات از اطلاعات کاملاً انتزاعی تا کاملاً عینی و دو سناریوی فاصلۀ روانی کم و زیاد) استفاده میشود. اگرچه برای انجام آزمون میتوان بر اطلاعات مختلفی نظیر صورتهای مالی، گزارش فعالیت هیئتمدیره و غیره متمرکز شد، این پژوهش معطوف اطلاعات مربوط به عرضۀ عمومی اولیه است؛ زیرا نخست اینکه، این اطلاعات نسبت به اطلاعات یادشده کمحجمتر است؛ بنابراین امکان ارزیابی دقیقتر زبان عینی و انتزاعی آنها را تسهیل میکند، دوم اینکه این اطلاعات از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه، در مورد مبانی نظری مربوط به مفهوم ساخت زبان بحث میشود. سپس طرح پژوهش تشریح میگردد و پس از آن، یافتهها و نتایج پژوهش ارائه میشوند.
مبانی نظری و پیشینۀ پژوهش
گسترش چشمگیر بازار سرمایۀ ایران در سالهای اخیر موجب شده است افراد زیادی به فعالیت در این بازار مشغول شوند و در آن سرمایهگذاری کنند. این امر اهمیت ارائۀ گزارشهای مالی را دوچندان میکند. از چند دهۀ قبل، مطالعات تجربی نشان میدهند اطلاعات کمّی گزارشهای مالی بر تصمیمگیری سرمایهگذاران تأثیر میگذارد (برای مثال، 31). در راستای تکامل این پژوهشها در سالهای اخیر، توجه گستردهای به چگونگی تأثیر اطلاعات کیفی گزارشهای مالی بر تصمیمگیری سرمایهگذاران معطوف شده است [25]؛ چرا که در بسیاری از موارد درک اطلاعات کمّی وابسته به درک اطلاعات کیفی است. برای مثال، صورت سود و زیان یک شرکت درآمد سال قبل را 100 میلیون و درآمد سال جاری را 110 میلیون نشان میدهد. اگرچه این اطلاعات کمّی، عملکرد مالی شرکت را نشان میدهند، اما اطلاعات توضیحی درمورد علت افزایش درآمد، بر بینش سرمایهگذار نسبت به بهبود 10 درصدی عملکرد مالی تأثیر میگذارد [7].
رهنمای رودپشتی و همکاران ]1[ به ارزیابی تأثیر رویکردهای مختلف زبانشناسی بر رفتارهای قضاوتی و شناختی سرمایهگذاران پرداختند. آنها با آزمون تأثیرات لحن، ساخت زبان و میزان صراحت اطلاعات ارائهشده در یادداشتهای توضیحی با استفاده از روش آزمایشگاهی به این نتیجه دست یافتند در صورتیکه یادداشتهای توضیحی به صورت عینی نوشته شوند، اما از لحاظ واژهگزینی صراحت لازم را نداشته باشند، تأثیر چندانی بر قضاوت و تصمیم سرمایهگذاران نخواهد داشت. فراتر از این، الیوت و همکاران [8] تأثیر دو ویژگی متمایز استفاده از تصاویر یا کلمات در گزارش مسئولیت اجتماعی شرکتها را بر تمایل به سرمایهگذاری بررسی کردند. آنها به شواهدی دست یافتهاند که نشان میدهد ساختار و شکل ارائۀ اطلاعات گزارشهای مالی، تمایل به سرمایهگذاری را افزایش میدهد؛ زیرا ساختار و شکل اطلاعاتی که به سرمایهگذاران ارائه میشود، برداشت و نوع تفسیر آنها را از اطلاعات تغییر میدهد و بر تصمیمگیری آنها تأثیر میگذارد. ریلی و همکاران [25] نشان میدهند، زمانیکه تفسیر متفاوت از اطلاعات امکانپذیرتر باشد (اطلاعات با زبان انتزاعیتر ارائه شده باشد)، استفادهکنندگان گزارشهای مالی وجود احتمال خطر بالاتری را احساس میکنند و تمایل آنان به سرمایهگذاری کاهش مییابد. بنابراین، بهکارگیری زبان عینیتر در گزارشهای مالی، این احتمال خطر را کاهش و تمایل به سرمایهگذاری را افزایش میدهد.
بهکارگیری زبان عینیتر (انتزاعیتر)، مستلزم استفاده از عناصری همچون مفاهیم، واژگان، اصطلاحات و ترکیبهایی است که تفسیرپذیری کمتری (بیشتری) دارند ]28 ، 25]. برای مثال، عبارت «وضعیت موجود وجه نقد باعث شده است شرکت بخش قابل توجهی از وجه نقد را صرف افزایش سرمایهگذاری در اوراق بهادار کند»، نسبت به عبارت «شرکت 80 درصد وجه نقد راکد خود را صرف خرید اوراق مشارکت کرده است»، زبان انتزاعیتری دارد. روشهای مختلفی برای افزایش عینیت اطلاعات وجود دارد که عبارتاند از ]28، 2]:
ویژگیهای کیفی مختلفی در مفاهیم عینی و انتزاعی وجود دارد؛ برای مثال، مفاهیم عینی، بیشتر دارای بار ادراکی هستند، در حالیکه مفاهیم انتزاعی، بیشتر بار احساسی دارند. همچنین برخلاف مفاهیم عینی، مفاهیم انتزاعی اغلب بهصورت مفاهیم رابطهای هستند که بیشتر از طریق ارتباط با مفاهیم خارجی مشخص میشوند. علاوه بر این، توصیفهای مفاهیم انتزاعی در مقایسه با مفاهیم عینی، بیشتر به مواردی همچون تجربۀ افراد، رفتارها و شرایط اجتماعی مربوط میشود [36].
کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا، در یکی از بخشهای پروژۀ روانسازی متن[5]، شرکتها را به استفاده از زبان عینی در افشای اطلاعات مالی ملزم کرده است [28]. زبان عینی به علت ارائۀ جزئیات و نکات قابل فهم، باعث کاهش سطح تفسیرپذیری اطلاعات و آسانترشدن درک آن میشود. نمونههای ارائهشدۀ کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا نشان میدهد، ارائۀ اطلاعات توضیحی به همراه ارقام گزارششده، به افزایش میزان عینیت اطلاعات کمک کند. برای مثال، عبارت «یک سهم از سهام شرکت بینالمللی ماشینهای تجاری»، نسبت به عبارت «یک سرمایهگذاری» عینیت بیشتری دارد؛ اگرچه هردو محتوای یکسانی دارند [28]. با وجود اینکه زبان افشای اطلاعات در تمام شرکتها ترکیبی از زبان عینی و انتزاعی است، شرکتها این اختیار را دارند که اطلاعات افشاشده را به چه صورتی برجستهتر نشان دهند. با توجه به اینکه زبان عینی، درک اطلاعات افشاشده را آسان میکند، انتظار میرود سرمایهگذاران، ارزیابی شرکت را آسانتر احساس کنند [11].
صرفنظر از تحلیلهای بالا، در عمل نیز یافتههای پژوهشهای تجربی گذشته نشان میدهد، سرمایهگذاران به اطلاعات عینیتر واکنش بیشتری نشان میدهند ]15]. برای مثال، با بهکارگیری مدل گروه زبانشناسانه[6] سمین و فیدلر ]30]، ریلی و همکاران ]25] نشان میدهند، زمانیکه شرح اطلاعات منفی (مثبت) بهصورت عینی نوشته میشود، سرمایهگذاران با احتمال کمتری (بیشتر) سرمایهگذاری میکنند. طبق شواهد هانسن و وانک ]14]، با حفظ محتوای اطلاعات ارائهشده، زمانیکه اطلاعات توضیحی با زبان عینی نوشته میشود، استفادهکننده اطلاعات را صادقانهتر تصور میکند. همچنین، سدور [29] در بررسی خوشبینی غیرعامدانه تحلیلگران از سود شرکت دریافته است، زمانیکه مدیران برنامههای آتی شرکت را بهصورت سناریو ارائه میکنند، پیشبینیهای تحلیلگران برای دو سال آتی شرکت، نهصرفاً سال آیندۀ آن، خوشبینانهتر است؛ زیرا سناریو نسبت به ارائۀ فهرستوار برنامهها، نتیجۀ اطلاعات را بهصورت جزئیتر نشان میدهد.
همچنین پژوهشهای انجامشده در مورد تأثیرات نحوۀ ارائۀ اطلاعات در گزارشگری مالی نشان میدهند، اطلاعات برجسته تأثیر زیادی بر قضاوت سرمایهگذاران میگذارد [22]. زمانیکه افراد اطلاعات مثبت را بهصورت انتزاعی دریافت میکنند، در مقایسه با اطلاعات مثبت عینی، با احتمال بیشتری نگرش مثبتی در مورد ارائهدهنده دارند و برای اطلاعات منفی که بهصورت انتزاعی ارائه میشوند، نگرش آنها نسبت به ارائهدهنده منفی است. بازخوردهای مثبت انتزاعی و منفی عینی موجب ایجاد احساس نزدیکی افراد نسبت به ارائهدهندۀ اطلاعات میشوند [5].
با این حال، عوامل زبانشناختی نظیر ساخت زبان، عموماً تحت تأثیر عوامل روانشناختی هستند. بهطور خاص، فاصلۀ روانی سرمایهگذاران از جمله عوامل روانشناختی مؤثر بر رابطه بین ساخت زبان و تمایل به سرمایهگذاری شناخته شده است ]8، 9]. فاصلۀ روانی سرمایهگذاران، به مفهوم احساس نزدیکبودن به شرکت و احساس آشنابودن با آن است. اثرگذاری فاصلۀ روانی بر رابطه بین ساخت زبان و تمایل به سرمایهگذاری، ریشه در نظریۀ دسترسی متن[7] و نظریۀ سطح تفسیر[8] دارد [36]؛ زیرا بر اساس نظریۀ دسترسی متن، زمانیکه فاصلۀ روانی سرمایهگذاران افزایش (کاهش) مییابد، میزان دسترسی به اطلاعات، کمتر (بیشتر) است و لذا نیاز به دریافت اطلاعات عینی بیشتر (کمتر) میشود. به عبارت دیگر، میزان دسترسی افراد به اطلاعات مختلف، به پیشبینی و تصمیمگیری آنها کمک میکند. سرمایهگذارانی که دسترسی آسانتری به اطلاعات شرکتهای محلی داشته باشند و با ساختارها و سیستمهای شرکتهای محلی آشنایی بیشتری داشته باشند، تفسیر بهتری در مورد اطلاعات دارند و بهدلیل اینکه ارزیابی اطلاعات را آسانتر احساس میکنند، به سرمایهگذاری در این شرکتها بیشتر تمایل دارند. درواقع زمانیکه سرمایهگذاران احساس نزدیکی نسبت به شرکت مورد نظر داشته باشند، تمایل بیشتری به سرمایهگذاری در آن دارند.
در این راستا، پژوهشی را الیوت و همکاران [9] دربارۀ تأثیر زبان عینی در گزارش امیدنامۀ شرکتها بر کاهش تعصب محلی با استفاده از روش آزمایشگاهی انجام دادند. آنها دریافتند زمانیکه عملیات و عملکرد شرکت با زبان انتزاعی در امیدنامه افشا میشود، سرمایهگذاران تمایل بیشتری به سرمایهگذاری در شرکتهای محلی نسبت به شرکتهای خارجی دارند؛ درحالیکه وجود زبان عینی، تعصب محلی را کاهش میدهد؛ طوریکه باعث افزایش تمایل سرمایهگذاران به سرمایهگذاری در شرکتهای خارجی میشود. نتایج طرح آزمایشگاهی آنها نشان میدهد تأثیر تعاملی بین موقعیت شرکت و نوع زبان بر تمایل به سرمایهگذاری، شواهدی را در مورد تأثیر تعصب محلی از طریق تأثیر روانی فراهم میکند. همچنین شواهد بهدست آمده از پژوهش، از نظریۀ روانشناسی سطح تفسیر حمایت میکند؛ زیرا سرمایهگذران با سطوح متفاوتی از فاصلۀ روانی، شرکتهای محلی و خارجی را ارزیابی کردهاند. به لحاظ تجربی نیز گرینبلات و کلوهارجو [12]، با بررسی تأثیر فاصلۀ جغرافیایی، زبان و فرهنگ بر تمایل به سرمایهگذاری، دریافتند سرمایهگذاران اغلب ترجیح میدهند با شرکتهایی که آشنایی بیشتری دارند، معامله کنند.
بر اساس نظریۀ سطح تفسیر، اگرچه نمیتوان برخی موضوعات را در شرایط حال تجربه کرد، اما با توجه به واکنشهای ذهنی ناشی از فاصلۀ روانی میتوان آینده را پیشبینی کرد و یا تصورهایی نسبت به واکنش افراد داشت [10]. استفاده از زبان عینی برای شرکتهایی که سرمایهگذاران نسبت به آن فاصلۀ روانی بیشتری (برای مثال از نظر فاصلۀ جغرافیایی) احساس میکنند، باید اهمیت بیشتری داشته باشد؛ زیرا زبان عینی میزان احساس فاصلۀ روانی را کاهش میدهد [34]. همچنین زمانیکه سرمایهگذاران شرکتهای محلی را برای سرمایهگذاری ارزیابی میکنند، احساس نزدیکی بیشتری با شرکتها دارند [32]. درواقع فاصلۀ روانی نسبت به رویدادها یا چیزهایی وجود دارد که در معرض تجربۀ مستقیمی از یک واقعیت قرار ندارند. زمانیکه یک رویداد در شرایط زمانی و مکانی که فرد در آن قرار دارد، اتفاق میافتد، اطلاعات بیشتری نسبت به آن وجود دارد و فرد آن را بهصورت عینی و با سطح تفسیر پایینی درک میکند؛ زیرا اطلاعات، جزئیات قابل تصوری دارند [35]. نتایج پژوهش الیوت و همکاران ]7[ در مورد تأثیر زبان عینی بر افزایش تمایل به سرمایهگذاری، نشان میدهد زبان عینی در امیدنامه منجر به افزایش تمایل به سرمایهگذاری میشود و این تأثیر زمانیکه فاصلۀ روانی سرمایهگذاران نسبت به شرکت بیشتر است، شدت بیشتری مییابد.
تحلیلهای بالا در پژوهشهای تجربی مختلفی بررسی شدهاند؛ برای مثال چاکسل [4]، در بررسی نحوۀ تلقی افراد از تحریف اطلاعات، دریافته است مسائل روانشناختی نظیر پیشفرضهای ذهنی مثبت سرمایهگذار، تلقی افراد از میزان تحریف اطلاعات را کاهش میدهد. در پژوهش رائو و همکاران ]24]، بهمنظور بررسی تأثیر زبان انتزاعی بر تصمیمگیریهای مخاطرهآمیز، تأثیر فاصلۀ روانی آزمون شد. نتایج آنها نشان میدهد، در شرایط روانی نزدیک نسبت به شرایط روانی دورتر، تأثیر زبان انتزاعی بر ریسکپذیری کمتر است و قضاوتهای افراد نسبت به رویدادها، بر اساس علت وقوع و تأثیر آنها انجام میشود. همچنین ریم و همکاران ]26] دریافتند، زمانیکه فاصلۀ روانی افزایش مییابد، درک علتها در مقایسه با تأثیرات یک رویداد آسانتر است؛ بنابراین فاصلۀ روانی منجر میشود تمرکز بیشتری بر علتها وجود داشته باشد و افراد برای تفسیر یک رویداد، بیشتر به علت آن و دریافت اطلاعات عینی توجه کنند. علاوه بر این، در پژوهش لیبرمان و همکاران [19]، سطح تفسیر افراد از رویدادهای مختلف با استفاده از طرح آزمایشگاهی بررسی شده است. بر اساس پژوهش یادشده، زمانیکه افراد تصور میکنند رویدادها در آیندۀ دورتری (نزدیکتری) اتفاق میافتد، بهکارگیری اطلاعات انتزاعی، بیشتر (کمتر) میشود.
زمانیکه قضاوتهای علّی براساس یک نوع فاصله ایجاد میشوند، تأثیر علّی[9] قضاوتشده از رویداد در مقایسه با برآوردها و احتمالات، بیشتر به آنچه مشاهده میشود، وابسته است. فاصلۀ روانی از رویدادها در قضاوت مربوط به تأثیر علّی یک رویداد نقش مهمی ایفا میکند؛ زیرا تصور افراد در مورد علت یک رویداد بر اساس فاصلۀ روانی آنها شکل میگیرد [13]. همانطور که تروپ و لیبرمان [34] اظهار داشتند، فاصلۀ روانی، تجربۀ ذهنی است که افراد برخی چیزها را نسبت به موقعیت فعلی و زمان کنونی دورتر احساس میکنند. فاصلۀ روانی اغلب در رابطه با فاصلۀ زمانی [33]، مکانی، فرضی و شباهتهای اجتماعی تصور میشود [34]. مطابق با نظریۀ سطح تفسیر، سرمایهگذارانی که فاصلۀ جغرافیایی بیشتری با شرکت دارند، دارای فاصلۀ روانی بیشتری نسبت به شرکت هستند. از اینرو دربارۀ مسائل مختلف شرکت، بینش انتزاعیتری دارند و بنابراین ارائۀ اطلاعات عینی به آنان، تأثیر بیشتری بر تمایل به سرمایهگذاری دارد [35].
فرضیههای پژوهش
با توجه به مبانی نظری و پیشینۀ پژوهش، فرضیههای زیر بررسی میشود:
فرضیۀ اول: تمایل سرمایهگذاران به سرمایهگذاری در شرکتهایی که اطلاعات آنها به زبان عینی ارائه میشود، بیشتر است.
فرضیۀ دوم: با افزایش فاصلۀ روانی، تأثیر زبان عینی بر تمایل سرمایهگذاران به سرمایهگذاری شدت مییابد.
روش پژوهش
این پژوهش از نظر ماهیت از نوع پژوهشهای بنیادی است. از نظر هدف، روش تحقیق به صورت اکتشافی است؛ زیرا تحقیقات اکتشافی زمانی انجام میشوند که دربارۀ پدیدههای مرتبط با موضوع، پژوهشهای اندکی صورت گرفته باشد و دانش کمتری در مورد آن وجود داشته باشد. همچنین، از لحاظ روش گردآوری دادهها با توجه به جامعۀ آماری مورد آزمون، این پژوهش از نوع پژوهشهای تجربی است و برمبنای تجارب آزمایشگاهی انجام شده است.
جامعه و نمونۀ آماری
پژوهش حاضر درصدد بررسی تأثیر ساخت زبان بر تمایل به سرمایهگذاری است. در این راستا و با توجه به محدودیتهای موجود، به پیروی از الیوت و همکاران ]7[، جامعۀ آماری این پژوهش شامل دانشجویانی است که دارای دانش پایهای از حسابداری مالی و سرمایهگذاری هستند. لیبی و همکاران [18]، در دفاع از انتخاب دانشجویان بهعنوان جامعۀ آماری، استدلال میکنند در پژوهشهای مربوط به قضاوت سرمایهگذاران غیرحرفهای، صرفاً آزمودنیهایی نیاز است که دارای دانش پایهای از حسابداری مالی و سرمایهگذاریها باشند. بنابراین در این پژوهش نیز جامعۀ آماری شامل دانشجویان کارشناسی ارشد، سال آخر کارشناسی و دانشجویان واحد بینالملل در رشتههای حسابداری، مدیریت و اقتصاد است. نمونه با استفاده از روش نمونهگیریِ تصادفیِ در دسترس و با بهرهگیری از نگاره نمونهگیری کرجس و مورگان [17] تعیین میشود. بر این اساس، 384 پرسشنامه جمعآوری گردید که پس از حذف 27 مورد پرسشنامۀ ناقص، 357 مورد بهعنوان نمونۀ این پژوهش، مبنای تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
روش جمعآوری و تجزیه و تحلیل دادهها
در این پژوهش، دادهها با استفاده از روش آزمایشگاهی و در قالب یک طرح آزمایشی 2×4 جمعآوری میشود. روش آزمایشگاهی از انواع پژوهشهای تجربی است که برای مطالعۀ رابطۀ علت و معلولی احتمالی میان متغیرها بهکار میروند. پژوهشگر ممکن است در روش آزمایشگاهی، متغیرهای مستقل را دستکاری کند و تأثیر آنها بر متغیر وابستۀ آزمون شود [3]. با توجه به هدف پژوهش، طرح آزمایشی 2×4 شامل چهار سناریوی ارائۀ اطلاعات (اطلاعات کاملاً عینی، تقریباً عینی، تقریباً انتزاعی و کاملاً انتزاعی) و دو سناریوی فاصلۀ روانی کم و زیاد است. بنابراین اطلاعات ارائهشده با توسعۀ چارچوب پژوهش الیوت و همکاران [7]، به شکل پرسشنامه در 8 حالت طراحی گردید.
بهطور خلاصه، این 8 نوع پرسشنامه مشابه با امیدنامههای واحدهای تجاری پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار، شامل اطلاعاتی دربارۀ فعالیت و عملکرد مالی یک واحد تجاری فرضی است. بر این اساس، از آزمودنیها خواسته شد با توجه به اطلاعات یادشده، دربارۀ سرمایهگذاری در واحد تجاری فرضی تصمیمگیری کنند. شایان ذکر است به هر آزمودنی یکی از انواع اطلاعات (اطلاعات کاملاً عینی، تقریباً عینی، تقریباً انتزاعی و کاملاً انتزاعی) ارائه شد. در قسمتهای بعد توضیحات بیشتری ارائه میشود.
در پژوهش حاضر، برای سنجش میزان فاصلۀ روانی، به پیروی از پژوهش الیوت و همکاران [7]، از معیار فاصلۀ جغرافیایی، میزان آشنایی با شهری که واحد تجاری فرضی در آن قرار دارد و میزان شباهت اجتماعی آن شهر با محل زندگی آزمودنیها استفاده میشود. از اینرو، اطلاعات ارائهشده در 4 طرح برای فاصلۀ روانی کم و در 4 طرح دیگر برای فاصلۀ روانی زیاد طراحی شدند. بهمنظور افزایش روایی پرسشنامه، از رویکرد بهرهگیری از نظرات خبرگان و برای سنجش پایایی پرسشنامه از آماره آلفای کرونباخ استفاده شده است. آماره مزبور برابر با 81/0 است که نشان میدهد، پرسشهای پرسشنامه دارای پایایی قابل قبول هستند. برای آزمون فرضیهها و تجزیه و تحلیل نهایی (برازش متغیرهای ساخت زبان و فاصلۀ روانی و نیز متغیرهای کنترلی بر تمایل به سرمایهگذاری) از رگرسیون چندمتغیره استفاده میشود.
متغیرهای پژوهش
متغیرهای اصلی این پژوهش، شامل متغیر تمایل به سرمایهگذاری (بهعنوان متغیر وابسته) و متغیرهای ساخت زبان و فاصلۀ روانی (بهعنوان متغیرهای مستقل اصلی) است. سایر متغیرهای این پژوهش، شامل متغیرهای تعدیلکننده (بهعنوان سایر متغیرهای مستقل) در نظر گرفته میشود. در ادامه هر یک از متغیرهای اصلی پژوهش به اجمال تبیین میشود.
تمایل به سرمایهگذاری:متغیر وابسته در آزمون فرضیههای اول و دوم، میزان تمایل افراد به سرمایهگذاری است که مشابه با پژوهش الیوت و همکاران [7]، با استفاده از برآورد آزمودنی ها از میزان جذابیت، احتمال انجام سرمایهگذاری و درصد مبلغ سرمایهگذاری در واحد تجاری فرضی اندازهگیری میشود. از اینرو متغیر وابستۀ پژوهش، به چهار شیوه اندازهگیری میشود: بهکارگیری برآورد آزمودنیها از جذابیت سرمایهگذاری (اختصاراً جذابیت)، برآورد آزمودنیها از احتمال انجام سرمایهگذاری (اختصاراً احتمال)، برآورد درصد مبلغ سرمایهگذاری (اختصاراً مبلغ) و میانگین جذابیت، احتمال و مبلغ (اختصاراً تمایل). شایان ذکر است، میزان جذابیت، احتمال و مبلغ از طریق پاسخ به پرسش مربوطه در پرسشنامه بهوسیلۀ آزمودنیها تعیین میشود و دارای طیف صفر تا صد است.
ساخت زبان: متغیر مستقل اصلی در فرضیۀ اول، نوع ساخت زبان است که بهطور کلی دارای دو سطح انتزاعی و عینی است. در این پژوهش بهمنظور بررسی دقیقتر تأثیر ساخت زبان بر میزان تمایل به سرمایهگذاری، اطلاعات واحد تجاری فرضی در چهار سطح کاملاً انتزاعی، تقریباً انتزاعی، تقریباً عینی و کاملاً عینی طراحی شدهاند. بهمنظور ارائۀ اطلاعات در چهار سطح بیانشده، از نمونه گزارشهای کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا [28] و امیدنامههای واحدهای تجاری بورسی در ایران استفاده شده است. به پیروی از الیوت و همکاران [7]، در سطح کاملاً انتزاعی، اطلاعات ارائهشده در پرسشنامه بهصورتی است که فهم آن برای مخاطب دشوار است و از جذابیت کمتری برخوردار است؛ برای مثال، اطلاعات بهصورت گروهبندیشده و تحت عناوین مشخصی ارائه نشدهاند. همچنین از جملات طولانی و انتزاعی استفاده شده است. در سطح تقریباً انتزاعی، اندکی از میزان انتزاع اطلاعات کاسته میشود. در این سطح، بخشی از اطلاعات بهصورت گروهبندیشده و با عنوان مشخصی ارائه میشود و بخش دیگر بهصورت انتزاعی باقی میماند. در سطح تقریباً عینی، میزان عینیت اطلاعات افزایش مییابد؛ به طوریکه علاوه بر تغییرات انجامشده در سطح دوم، تغییرات دیگری نیز اعمال شدهاند؛ برای مثال از اطلاعات کمّی و توضیحی بیشتری برای افزایش قابلیت فهم اطلاعات استفاده میشود. سطح کاملاً عینی شامل اطلاعاتی است که بیشترین میزان عینیت را دارند بهصورتی که علاوه بر تغییرات سطوح قبل، تغییرات دیگری نظیر ارائۀ اطلاعات کلیدی در قالب نگاره و نمودار انجام میشود.
ساخت زبان × فاصلۀ روانی:متغیر مستقل اصلی در فرضیۀ دوم، ساخت زبان × فاصلۀ روانی (متغیر تعاملی ساخت زبان - فاصلۀ روانی) است. به این مفهوم که بهمنظور بررسی اثر فاصلۀ روانی بر میزان تأثیر ساخت زبان بر تمایل به سرمایهگذاری، این دو متغیر بهصورت همزمان دستکاری میشوند. به پیروی از الیوت و همکاران [7]، فاصلۀ روانی با استفاده از فاصلۀ جغرافیایی، میزان آشنایی با شهری که واحد تجاری فرضی در آن قرار دارد و میزان شباهت اجتماعی آن شهر با محل زندگی آزمودنیها اندازهگیری میشود[10]. این متغیر بهصورت صفر و یک برای فاصلۀ نزدیک و دور در نظر گرفته شده است. برای بررسی تأثیر همزمان متغیرهای ساخت زبان و فاصلۀ روانی، این دو متغیر در یکدیگر ضرب شدهاند. منظور از تأثیر همزمان، بررسی تأثیر سطوح انتزاع تا عینیت در شرایطی است که شرکت مورد نظر در فاصلۀ دور یا نزدیک قرار گرفته باشد.
متغیرهای کنترلی:در این پژوهش متغیرهای کنترلی به دو دسته تقسیم میشوند. با استفاده از پژوهشهای مشابه ]11، 9] گروه اول متغیرهای کنترلی همچون جنسیت، میزان تحصیلات، رشتۀ تحصیلی و سابقۀ کار در قالب ویژگیهای جمعیتشناسی مورد توجه قرار گرفتهاند. گروه دوم متغیرهای کنترلی همچون میزان علاقه به سرمایهگذاری، ریسکپذیری یا ریسکگریزی شرکتکنندگان، میزان دشواربودن درک اطلاعات، تعصب محلی و میزان عینیت اطلاعات از نظر شرکتکنندگان در قالب پرسشهای پرسشنامهای مورد توجه قرار گرفتهاند.
یافتههای پژوهش
در این بخش نتایج آمار توصیفی و آزمون فرضیهها ارائه و تحلیل و در ادامه، نتایج سایر یافتههای بهدستآمده بررسی میشود.
آمار توصیفی
آمار توصیفی دادهها در نگاره (1) ارائه شده است. مقایسۀ میانگین تمایل به سرمایهگذاری در حالت کلی نشان میدهد در سطح کاملاً انتزاعی میانگین تمایل به سرمایهگذاری برابر با 82/45 است، درحالیکه در سطح کاملاً عینی به 86/50 افزایش یافته است. همچنین میانگین تمایل به سرمایهگذاری در سطح تقریباً عینی (06/45) بیشتر از سطح تقریباً انتزاعی (82/43) بهدست آمده است که این نتایج نشاندهندۀ تأثیر نسبی زبان عینی بر افزایش تمایل به سرمایهگذاری است.
از طرف دیگر با توجه به اینکه میزان تمایل به سرمایهگذاری از میانگین میزان جذابیت، احتمال و مبلغ سرمایهگذاری بهدست آمده است، مقایسۀ میانگین سه متغیر فوق در حالت کلی نشان میدهد تأثیر زبان عینی بر افزایش تمایل به سرمایهگذاری، بیشتر از طریق افزایش جذابیت ایجاد میشود؛ برای مثال میانگین جذابیت، احتمال و مبلغ در حالت کاملاً انتزاعی برابر است با 12/50 ، 34/44 و 01/43 و در سطح کاملاً عینی برابر با 16/55 ، 03/49 و 39/48 است. بنابراین سهم متغیر جذابیت در افزایش میزان تمایل به سرمایهگذاری بیشتر است؛ زیرا ممکن است دلایل مختلفی وجود داشته باشد که افراد تحت تأثیر برخی از شرایط فردی، باوجود جذابیت سرمایهگذاری عملاً کمتر جذب سرمایهگذاری شوند؛ برای مثال یکی از عوامل مؤثر در این زمینه میتواند اولویتهای مالی افراد باشد که شرکتکنندگان بر اساس آن ممکن است با وجود جذابیت بیشتر سرمایهگذاری، احتمال سرمایهگذاری کمتری را برآورد کنند. همچنین ممکن است میزان مبلغ سرمایهگذاری بر اساس علاقۀ افراد نسبت به صنعتی که واحد تجاری فرضی در آن فعالیت میکند، متفاوت باشد. علاوه بر این، میانگین تمایل به سرمایهگذاری در سطح تقریباً انتزاعی با افزایش فاصلۀ جغرافیایی، از 07/45 به 46/42 کاهش یافته است؛ درحالیکه در سطح تقریباً عینی، میانگین تمایل به سرمایهگذاری از 31/44 به 76/45 افزایش یافته است. این مقایسه نشان میدهد با افزایش فاصلۀ جغرافیایی، میزان تمایل به سرمایهگذاری در حالت انتزاعی کاهش و در حالت عینی افزایش مییابد. این مسئله به این دلیل ایجاد میشود که با افزایش فاصلۀ جغرافیایی، میزان آشنایی افراد با شهر مورد نظر و همچنین شباهتهای اجتماعی آن با محل زندگیشان کاهش مییابد که این عوامل منجر به افزایش فاصلۀ روانی میگردد؛ بنابراین اگر در این شرایط، اطلاعاتی که شرکت ارائه میدهد، بهصورت عینی باشد، تمایل به سرمایهگذاری افزایش مییابد و برعکس.
نگارۀ 1. آمار توصیفی
|
ساخت زبان |
آمارههای توصیفی |
فاصلۀ جغرافیایی |
|||||||||||
|
کم |
زیاد |
کل |
|||||||||||
|
جذابیت |
احتمال |
مبلغ |
تمایل* |
جذابیت |
احتمال |
مبلغ |
تمایل |
جذابیت |
احتمال |
مبلغ |
تمایل |
||
|
کاملاً انتزاعی |
میانگین |
48/05 |
43/66 |
40/24 |
43/98 |
52/14 |
45 |
45/71 |
47/62 |
50/12 |
44/34 |
43/01 |
45/82 |
|
میانه |
50 |
40 |
40 |
46/67 |
50 |
45 |
45 |
46/67 |
50 |
40 |
40 |
46/67 |
|
|
انحراف معیار |
22/72 |
25/47 |
26/60 |
21/83 |
18/55 |
19/91 |
23/18 |
17/86 |
20/69 |
22/70 |
24/93 |
19/88 |
|
|
تقریباً انتزاعی |
میانگین |
48/60 |
41 |
45/60 |
45/07 |
45/22 |
39/57 |
42/61 |
42/46 |
46/98 |
40/31 |
44/17 |
43/82 |
|
میانه |
50 |
40 |
45 |
45 |
45 |
40 |
40 |
40 |
40 |
30 |
40 |
43/33 |
|
|
انحراف معیار |
19/90 |
23/15 |
21/30 |
18/81 |
18/71 |
21/29 |
02/21 |
17/99 |
19/31 |
22/17 |
21/11 |
18/37 |
|
|
تقریباً عینی |
میانگین |
49/51 |
41/71 |
41/71 |
44/31 |
51/82 |
43/86 |
42/56 |
45/76 |
50/71 |
42/82 |
42/14 |
45/06 |
|
میانه |
50 |
40 |
40 |
46/67 |
50 |
40 |
40 |
46/67 |
50 |
40 |
40 |
46/67 |
|
|
انحراف معیار |
20/73 |
20/60 |
21/79 |
18/32 |
20/03 |
22/12 |
24/41 |
19/89 |
20/28 |
21/30 |
23/03 |
19/05 |
|
|
کاملاً عینی |
میانگین |
54/78 |
51/09 |
48/91 |
51/59 |
55/53 |
47/02 |
47/87 |
50/14 |
55/16 |
49/03 |
48/39 |
50/86 |
|
میانه |
60 |
50 |
50 |
50 |
50 |
50 |
50 |
50 |
60 |
50 |
50 |
50 |
|
|
انحراف معیار |
26/89 |
24/70 |
22/53 |
24/70 |
19/54 |
22/35 |
25/02 |
19/26 |
22/34 |
23/50 |
23/70 |
20/84 |
|
منبع: یافتههای پژوهش
آزمون فرضیهها
بهمنظور آزمون فرضیهها از رگرسیون چندمتغیره برای برازش متغیر وابسته بر متغیر مستقل استفاده میشود. همانطور که قبلاً بیان شد، متغیر وابستۀ پژوهش، به چهار شیوه اندازهگیری میشود: بهکارگیری برآورد آزمودنیها از جذابیت، برآورد آزمودنیها از احتمال، برآورد میزان مبلغ سرمایهگذاری و میانگین جذابیت، احتمال و مبلغ؛ بنابراین مدل رگرسیون براساس متغیرهای وابسته به تفکیک جذابیت، احتمال، مبلغ و بهصورت کلی (میانگین جذابیت، احتمال و مبلغ) بررسی شده است. با این حال برای رعایت اختصار، این پژوهش عمدتاً متمرکز بر تفسیر نتایج مرتبط با شیوۀ چهارم اندازهگیری متغیر وابسته خواهد بود.
متغیر مستقل در فرضیۀ اول، ساخت زبان است که در 4 سطح کاملاً انتزاعی، تقریباً انتزاعی، تقریباً عینی و کاملاً عینی کدبندی شده است. نتایج برآورد مدل رگرسیون فرضیۀ اول در نگاره (2) نشان میدهد که آماره فیشر مدل در سطح خطای دهدرصد (1/0) معنادار است؛ بنابراین مدل پژوهش مناسب است و متغیرهای مستقل اصلی و کنترلی بهطور معناداری قدرت تبیین تغییرات متغیر وابسته را دارند. ضریب تعیین برابر با 485/0است که نشان میدهد 5/48% از تغییرات متغیر وابسته از تغییرات متغیرهای مستقل و کنترلی ایجاد میشود. با توجه به اینکه آماره دوربین واتسون (971/1) بین فاصلۀ 5/1 تا 5/2 قرار گرفته است، عدم همبستگی بین خطاها پذیرفته میشود. همچنین با توجه به نتایج رگرسیون، معناداری متغیر ساخت زبان 350/0است که بزرگتر از سطح معناداری ده درصد (1/0) است و نشان میدهد رابطۀ معناداری میان ساخت زبان در ارائۀ اطلاعات و میزان تمایل به سرمایهگذاری وجود ندارد؛ بنابراین فرضیۀ فوق رد میشود. این یافته به مفهوم این است که نحوۀ ارائۀ اطلاعات بهصورت انتزاعی یا عینی بهتنهایی بر میزان تمایل به سرمایهگذاری تأثیر نمیگذارد. به عبارت دیگر این احتمال وجود دارد که ساخت زبان تحت تأثیر عوامل دیگری بر میزان تمایل به سرمایهگذاری تأثیرگذار باشد.
برخی از سایر عوامل مؤثر بر سرمایهگذاری به عنوان متغیرهای کنترلی در مدل رگرسیون مورد توجه قرار گرفتهاند. با توجه به معناداری متغیرهای کنترلی نظیر علاقه به سرمایهگذاری، ریسکپذیری، میزان عینیت تعیینشده ازسوی شرکتکنندگان و تعصب محلی، رابطۀ معناداری میان این متغیرها با تمایل به سرمایهگذاری وجود دارد. این درحالی است که از بین آنها متغیرهای عینیت و تعصب محلی با تمام سطوح تمایل (جذابیت، احتمال و مبلغ) رابطه معناداری دارند. بنابراین اگرچه ساخت زبان از نظر معیارهای رسمی که در طراحی پرسشنامه تعبیه شده است، بر میزان تمایل به سرمایهگذاری اثر معناداری ندارد، اما برداشت آزمودنیها از میزان عینیت (انتزاع) اطلاعات (حتی در شرایطی که لزوماً اطلاعات عینی یا انتزاعی نیست)، بر تمایل به سرمایهگذاری اثرگذار است.
بهطور خلاصه، میزان عینیتی که آزمودنیها برای اطلاعات تصور میکنند، بر تمایل آنها به سرمایهگذاری تأثیر میگذارد. این امر احتمالاً ریشه در مسائل روانشناختی دارد. البته تفسیر محتاطانۀ یافتۀ اخیر ممکن است این باشد که امکان دارد عواملی از جمله دقت ناکافی آزمودنیها در مطالعۀ اطلاعات و پاسخگویی به پرسشنامه، بر تصور صحیح از سوی آنها تأثیر گذاشته باشد. علاوه بر این تعصب محلی که مربوط به تمایل به سرمایهگذاری در شرکتهای نزدیک به محل زندگی میشود، به عنوان یکی از متغیرهای کنترلی مورد توجه قرار گرفته است. معناداری رابطه تعصب محلی و تمایل به سرمایهگذاری نیز نشاندهندۀ این مفهوم است که افراد ترجیح میدهند، در شرکتهای محلی سرمایهگذاری کنند. از بین متغیرهای کنترلی که رابطۀ معناداری با تمایل به سرمایهگذاری دارند، علاقۀ (عمومی) به سرمایهگذاری با ضریب رگرسیون 541/5 نشان میدهد که نقش مهمی در تمایل به سرمایهگذاری دارد.
آزمون معناداری مدل فرضیۀ دوم در نگاره (3) نشان میدهد، آماره فیشر در سطح خطای ده درصد معنادار است. ضریب تعیین در مدل رگرسیون اصلی نشان میدهد، متغیرهای مستقل و کنترلی 87/40% از تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکنند. با توجه به میزان آماره دوربین واتسون که 977/1است، عدمهمبستگی بین خطاها قابل پذیرش است. معناداری متغیر ساخت زبان و فاصلۀ روانی بهصورت جداگانه به ترتیب برابر با 227/0و 102/0بهدست آمده است که نشان میدهد مشابه با فرضیۀ اول، ساخت زبان رابطۀ معناداری با تمایل به سرمایهگذاری ندارد. همچنین، با افزایش فاصلۀ روانی، میزان تمایل به سرمایهگذاری تغییر نمیکند. معناداری متغیر ترکیبی ساخت زبان و فاصلۀ روانی 134/0است؛ بنابراین با توجه به بزرگتر بودن آن از سطح خطای ده درصد، رابطۀ معناداری میان این متغیر و تمایل به سرمایهگذاری وجود ندارد و فرضیۀ دوم رد میشود. بنابراین نتایج نشان میدهند، زمانیکه فاصلۀ روانی تغییر میکند، تأثیر ساخت زبان بر میزان تمایل به سرمایهگذاری تغییر نمییابد.
مقایسۀ معناداری هریک از متغیرهای مستقل در دو مدل رگرسیونی نشان میدهد، ساخت زبان با هیچکدام از متغیرهای جذابیت، احتمال و مبلغ رابطهای ندارد. فاصلۀ روانی دارای رابطۀ معناداری با جذابیت است (014/0)؛ درحالیکه با احتمال و مبلغ رابطهای ندارد (282/0 و 330/0). این نکته نشان میدهد، فاصلۀ روانی بر جذابیت سرمایهگذاری از نظر آزمودنیها تأثیر میگذارد، درحالیکه ممکن است مطابق با نتایج بهدست آمده، تحت تأثیر عوامل دیگری بر تمایل به سرمایهگذاری اثرگذار نباشد. همچنین متغیر ترکیبی ساخت زبان و فاصلۀ روانی، صرفاً با جذابیت سرمایهگذاری رابطۀ معناداری دارد (045/0). این نکته به این معناست که با افزایش فاصلۀ روانی، زبان عینی منجر به افزایش جذابیت سرمایهگذاری برای سرمایهگذاران میشود. نتایج مربوط به متغیرهای کنترلی، مشابه با فرضیۀ قبل است و علاقه به سرمایهگذاری در این فرضیه نیز با ضریب رگرسیون 614/5، بیشترین تأثیر را بر تمایل به سرمایهگذاری دارد.
نگارۀ 2. آزمون معناداری فرضیۀ اول
|
متغیرها |
جذابیت |
احتمال |
مبلغ |
تمایل |
||||||||
|
ضریب |
آماره t |
معناداری |
ضریب |
آماره t |
معناداری |
ضریب |
آماره t |
معناداری |
ضریب |
آماره t |
معناداری |
|
|
عرض از مبدأ |
725/6 |
129/1 |
260/0 |
790/2 |
452/0 |
651/0 |
112/4 |
590/0 |
556/0 |
196/4 |
814/0 |
416/0 |
|
ساخت زبان |
764/0 |
945/0 |
172/0 |
264/0 |
315/0 |
376/0 |
104/0 |
110/0 |
456/0 |
350/0 |
501/0 |
308/0 |
|
جنسیت |
802/1 |
954/0 |
341/0 |
459/2 |
256/1 |
210/0 |
976/1 |
894/0 |
372/0 |
998/1 |
222/1 |
223/0 |
|
تحصیلات |
633/3 |
219/2 |
027/0 |
487/2 |
466/1 |
144/0 |
045/2 |
067/1 |
287/0 |
841/2 |
005/2 |
046/0 |
|
رشتۀ تحصیلی |
046/0 |
054/0 |
957/0 |
048/0- |
054/0- |
957/0 |
322/0 |
320/0 |
749/0 |
135/0 |
181/0 |
856/0 |
|
سابقۀ حرفهای |
644/0- |
153/1- |
250/0 |
562/0- |
970/0- |
333/0 |
073/0- |
112/0- |
911/0 |
411/0- |
849/0- |
396/0 |
|
علاقه به سرمایهگذاری |
390/8 |
060/4 |
000/0 |
130/6 |
862/2 |
004/0 |
451/2 |
013/1 |
312/0 |
541/5 |
098/3 |
002/0 |
|
حضور در سمینارهای سرمایهگذاری |
625/0- |
295/0- |
768/0 |
293/1- |
589/0- |
556/0 |
632/6- |
673/2- |
008/0 |
020/3- |
646/1- |
101/0 |
|
تجربۀ سرمایهگذاری |
325/0 |
146/0 |
884/0 |
815/2- |
219/1- |
224/0 |
540/1- |
591/0- |
555/0 |
515/1- |
785/0- |
433/0 |
|
ریسکپذیری |
518/1 |
780/0 |
436/0 |
045/3 |
510/1 |
132/0 |
189/4 |
839/1 |
0670/0 |
076/3 |
826/1 |
069/0 |
|
سرمایهگذاری آشنایان |
416/0 |
386/0 |
700/0 |
011/1- |
904/0- |
367/0 |
324/0 |
257/0 |
798/0 |
077/0- |
082/0- |
935/0 |
|
برنامهریزی برای سرمایهگذاری |
619/0- |
281/0- |
779/0 |
233/2- |
977/0- |
329/0 |
623/0 |
241/0 |
810/0 |
576/0- |
302/0- |
763/0 |
|
دشواری درک اطلاعات |
050/0- |
335/1- |
183/0 |
041/0- |
069/1- |
286/0 |
035/0- |
793/0- |
428/0 |
043/0- |
316/1- |
189/0 |
|
عینیت اطلاعات |
340/0 |
407/6 |
000/0 |
278/0 |
048/5 |
000/0 |
283/0 |
546/4 |
000/0 |
302/0 |
567/6 |
000/0 |
|
تعصب محلی |
308/0 |
280/7 |
000/0 |
441/0 |
059/10 |
000/0 |
389/0 |
851/7 |
000/0 |
380/0 |
373/10 |
000/0 |
|
ضریب تعیین |
402/0 |
|
|
440/0 |
|
|
321/0 |
|
|
485/0 |
|
|
|
دوربین واتسون |
971/1 |
|
|
841/1 |
|
|
050/2 |
|
|
971/1 |
|
|
|
آماره F (معناداری) |
455/16 |
(000/0) |
|
232/19 |
(000/0) |
|
554/11 |
(000/0) |
|
972/22 |
(000/0) |
|
|
نتیجه آزمون فرضیه اول |
رد |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
منبع: یافتههای پژوهش
نگاره 3. آزمون معناداری فرضیۀ دوم
|
متغیرها |
جذابیت |
احتمال |
مبلغ |
تمایل |
||||||||
|
ضریب |
آماره t |
معناداری |
ضریب |
آماره t |
معناداری |
ضریب |
آماره t |
معناداری |
ضریب |
آماره t |
معناداری |
|
|
عرض از مبدأ |
980/15 |
189/2 |
029/0 |
433/5 |
713/0 |
476/0 |
297/6 |
731/0 |
465/0 |
891/8 |
399/1 |
163/0 |
|
ساخت زبان |
844/1- |
061/1- |
144/0 |
990/0- |
546/0- |
292/0 |
530/0- |
259/0- |
398/0 |
134/1- |
750/0- |
227/0 |
|
فاصله روانی |
637/11- |
193/2- |
014/0 |
185/3- |
575/0- |
282/0 |
743/2- |
438/0- |
330/0 |
858/5- |
269/1- |
102/0 |
|
ساخت زبانₓ فاصله روانی |
302/3 |
696/1 |
045/0 |
584/1 |
780/0 |
218/0 |
803/0 |
350/0 |
363/0 |
879/1 |
109/1 |
134/0 |
|
جنسیت |
967/1 |
044/1 |
297/0 |
406/2 |
224/1 |
222/0 |
011/2 |
905/0 |
366/0 |
050/2 |
250/1 |
212/0 |
|
تحصیلات |
428/3 |
100/2 |
036/0 |
504/2 |
470/1 |
142/0 |
000/2 |
039/1 |
300/0 |
761/2 |
943/1 |
053/0 |
|
رشته تحصیلی |
078/0 |
091/0 |
927/0 |
081/0- |
091/0- |
928/0 |
328/0 |
325/0 |
745/0 |
138/0 |
185/0 |
854/0 |
|
سابقه حرفهای |
547/0- |
979/0- |
328/0 |
579/0- |
993/0- |
322/0 |
052/0- |
079/0- |
937/0 |
376/0- |
772/0- |
441/0 |
|
علاقه به سرمایهگذاری |
656/8 |
183/4 |
000/0 |
011/6 |
784/2 |
006/0 |
507/2 |
027/1 |
305/0 |
614/5 |
117/3 |
002/0 |
|
حضوردر سمینارهای سرمایهگذاری |
260/0- |
123/0- |
902/0 |
343/1- |
607/0- |
544/0 |
551/6- |
621/2- |
009/0 |
884/2- |
563/1- |
119/0 |
|
تجربۀ سرمایهگذاری |
414/0- |
185/0- |
854/0 |
848/2- |
217/1- |
224/0 |
708/1- |
646/0- |
519/0 |
833/1- |
939/0- |
348/0 |
|
ریسکپذیری |
313/1 |
676/0 |
499/0 |
919/2 |
441/1 |
151/0 |
138/4 |
807/1 |
072/0 |
950/2 |
746/1 |
082/0 |
|
سرمایهگذاری آشنایان |
169/0 |
156/0 |
876/0 |
973/0- |
861/0- |
390/0 |
270/0 |
211/0 |
833/0 |
168/0- |
178/0- |
859/0 |
|
برنامهریزی برای سرمایهگذاری |
613/0- |
279/0- |
780/0 |
217/2- |
967/0- |
334/0 |
625/0 |
241/0 |
810/0 |
568/0- |
297/0- |
766/0 |
|
دشواری درک اطلاعات |
051/0- |
377/1- |
169/0 |
041/0- |
051/1- |
294/0 |
035/0- |
797/0- |
426/0 |
043/0- |
326/1- |
186/0 |
|
عینیت اطلاعات |
350/0 |
598/6 |
000/0 |
279/0 |
046/5 |
000/0 |
285/0 |
556/4 |
000/0 |
306/0 |
637/6 |
000/0 |
|
تعصب محلی |
305/0 |
226/7 |
000/0 |
441/0 |
035/10 |
000/0 |
388/0 |
808/7 |
000/0 |
379/0 |
320/10 |
000/0 |
|
ضریب تعیین |
412/0 |
|
|
442/0 |
|
|
322/0 |
|
|
487/0 |
|
|
|
دوربین واتسون |
974/1 |
|
|
847/1 |
|
|
050/2 |
|
|
977/1 |
|
|
|
آماره F (معناداری) |
874/14 |
(000/0) |
|
810/16 |
(000/0) |
|
070/10 |
(000/0) |
|
179/20 |
(000/0) |
|
|
نتیجۀ آزمون فرضیۀ دوم |
رد |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
منبع: یافتههای پژوهش
سایر یافتهها
در این بخش نتایج آزمون فرضیهها بر اساس روشهای مختلف ارائه و تحلیل میشود. همچنین میزان اهمیت اطلاعات ارائهشده برای تصمیمگیری، از نظر نمونۀ مورد بررسی ارائه میشود.
تحلیل تأثیر روشهای عینیسازی اطلاعات
همانطور که پیشتر بیان شد، در این پژوهش، برای آزمون فرضیۀ اول و دوم، با توسعۀ چارچوب پژوهش الیوت و همکاران [7]، از یک طرح آزمایشی 2×4 (شامل چهار سناریوی ارائۀ اطلاعات از اطلاعات کاملاً انتزاعی تا کاملاً عینی و دو سناریوی فاصلۀ روانی کم و زیاد) استفاده گردید. برای تبدیل اطلاعات از سطح کاملا انتزاعی به کاملاً عینی، از روشهای مختلفی استفاده گردید. بهطور کلی برای تبدیل اطلاعات کاملاً انتزاعی (سناریوی اول) به اطلاعات نسبتاً انتزاعی (سناریوی دوم)، بیشتر از روشهای شکلی افزایش عینیت اطلاعات نظیر روانسازی متن، بهکارگیری جملات کوتاهتر و غیره استفاده شد. در عوض برای تبدیل اطلاعات نسبتاً عینی (سناریوی سوم) به اطلاعات کاملاً عینی (سناریوی چهارم)، بیشتر از روشهای محتوایی افزایش عینیت اطلاعات نظیر ارائۀ جزئیات دقیقتر، بهکارگیری واژگان دارای بار معنایی بیشتر و غیره استفاده شد. باوجود آنکه آزمون فرضیهها نشان داد تغییر اطلاعات از سناریوی اول به چهارم، بهطور کلی بر تمایل به سرمایهگذاری تأثیر معناداری ندارد، با این حال با توجه به نتایج آمار توصیفی در
نگاره (1) ، تمایل به سرمایهگذاری از سناریوی سوم به سناریوی چهارم افزایش یافته است؛ بنابراین این پرسش مطرح میشود که آیا با محدودکردن تحلیل آماری بر تغییر سناریوی سوم به سناریوی چهارم میتواند بهطور معناداری، تمایل به سرمایهگذاری (تمایل) را افزایش دهد؟ به عبارت کلیتر، آیا با محدودکردن تحلیل آماری بر تغییر سناریوی سوم به سناریوی چهارم، تغییری در تأیید فرضیهها رخ میدهد؟
نتایج رگرسیون فرضیۀ اول در نگاره (4)، مطابق با یافتههای آمار توصیفی نشان میدهد، در سطح خطای دهدرصد، رابطۀ معنادار بین ساخت زبان و تمایل (081/0) برقرار است. ضریب رگرسیون (179/3) بهدستآمده نشان میدهد، با افزایش عینیت اطلاعات از طریق روشهای محتوایی، میزان تمایل به سرمایهگذاری افزایش مییابد. با این حال، نتایج رگرسیون فرضیۀ دوم در نگاره (5) نشان میدهد، با محدودکردن تحلیل آماری بر تغییر سناریوی سوم به سناریوی چهارم، باز هم فاصلۀ روانی تأثیر مهمی بر رابطه بین ساخت زبان و تمایل به سرمایهگذاری ندارد.
نگارۀ 4. آزمون معناداری فرضیۀ اول در حالت عینی
|
متغیرها |
جذابیت |
احتمال |
مبلغ |
تمایل |
||||||||
|
ضریب |
آماره t |
معناداری |
ضریب |
آماره t |
معناداری |
ضریب |
آماره t |
معناداری |
ضریب |
آماره t |
معناداری |
|
|
عرض از مبدأ |
024/8- |
692/0- |
490/0 |
032/10- |
863/0- |
389/0 |
861/8- |
641/0- |
522/0 |
153/10- |
003/1- |
318/0 |
|
ساخت زبان |
559/1 |
602/0 |
274/0 |
702/3 |
426/1 |
078/0 |
866/3 |
253/1 |
106/0 |
179/3 |
405/1 |
081/0 |
|
جنسیت |
580/3 |
281/1 |
202/0 |
376/2 |
848/0 |
397/0 |
559/4 |
369/1 |
173/0 |
445/3 |
412/1 |
160/0 |
|
تحصیلات |
112/6 |
654/2 |
009/0 |
651/1 |
716/0 |
475/0 |
854/1 |
676/0 |
500/0 |
385/3 |
683/1 |
094/0 |
|
رشته تحصیلی |
559/1 |
189/1 |
236/0 |
418/1 |
080/1 |
282/0 |
853/0 |
546/0 |
586/0 |
304/1 |
139/1 |
256/0 |
|
سابقه حرفهای |
385/0 |
475/0 |
635/0 |
042/0 |
052/0 |
958/0 |
818/0 |
846/0 |
399/0 |
431/0 |
609/0 |
544/0 |
|
علاقه به سرمایهگذاری |
719/7 |
482/2 |
014/0 |
458/6 |
073/2 |
040/0 |
318/0 |
086/0 |
932/0 |
571/4 |
683/1 |
094/0 |
|
حضور در سمینارهای سرمایهگذاری |
959/0 |
301/0 |
764/0 |
991/0- |
310/0- |
757/0 |
266/9- |
440/2- |
016/0 |
401/3- |
222/1- |
223/0 |
|
تجربه سرمایهگذاری |
212/0 |
059/0 |
953/0 |
778/2- |
776/0- |
439/0 |
496/1- |
351/0- |
726/0 |
750/1- |
561/0- |
576/0 |
|
ریسکپذیری |
651/2 |
934/0 |
352/0 |
247/2 |
790/0 |
431/0 |
208/3 |
948/0 |
344/0 |
004/3 |
212/1 |
227/0 |
|
سرمایهگذاری آشنایان |
108/0- |
066/0- |
948/0 |
259/1- |
760/0- |
448/0 |
756/0- |
384/0- |
701/0 |
700/0- |
485/0- |
628/0 |
|
برنامهریزی برای سرمایهگذاری |
236/5- |
569/1- |
119/0 |
074/3- |
919/0- |
359/0 |
270/1- |
319/0- |
750/0 |
821/2- |
968/0- |
335/0 |
|
دشواری درک اطلاعات |
048/0- |
923/0- |
357/0 |
073/0- |
418/1- |
158/0 |
054/0- |
876/0- |
382/0 |
059/0- |
310/1- |
192/0 |
|
عینیت اطلاعات |
331/0 |
516/4 |
000/0 |
249/0 |
389/3 |
001/0 |
314/0 |
591/3 |
000/0 |
301/0 |
709/4 |
000/0 |
|
تعصب محلی |
350/0 |
937/5 |
000/0 |
464/0 |
852/7 |
000/0 |
362/0 |
151/5 |
000/0 |
394/0 |
648/7 |
000/0 |
|
ضریب تعیین |
452/0 |
|
|
481/0 |
|
|
317/0 |
|
|
503/0 |
|
|
|
دوربین واتسون |
900/1 |
|
|
985/1 |
|
|
079/2 |
|
|
026/2 |
|
|
|
آماره F (معناداری) |
605/9 |
(000/0) |
|
786/10 |
(000/0) |
|
400/5 |
(000/0) |
|
798/11 |
(000/0) |
|
|
نتیجۀ آزمون فرضیۀ اول |
تأیید |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
منبع: یافتههای پژوهش
نگاره 5. آزمون معناداری فرضیۀ دوم در حالت عینی
|
متغیرها |
جذابیت |
احتمال |
مبلغ |
تمایل |
||||||||
|
ضریب |
آماره t |
معناداری |
ضریب |
آماره t |
معناداری |
ضریب |
آماره t |
معناداری |
ضریب |
آماره t |
معناداری |
|
|
عرض از مبدأ |
199/11 |
544/0 |
587/0 |
742/5- |
277/0- |
782/0 |
950/11 |
487/0 |
627/0 |
590/5 |
311/0 |
756/0 |
|
ساخت زبان |
726/3- |
669/0- |
252/0 |
245/2 |
401/0 |
344/0 |
890/1- |
284/0- |
382/0 |
244/1- |
256/0- |
399/0 |
|
فاصله روانی |
642/25- |
153/1- |
125/0 |
104/5- |
228/0- |
410/0 |
682/27- |
044/1- |
149/0 |
786/20- |
070/1- |
143/0 |
|
ساخت زبانₓ فاصله روانی |
019/7 |
099/1 |
136/0 |
775/1 |
276/0 |
391/0 |
625/7 |
002/1 |
159/0 |
820/5 |
043/1 |
149/0 |
|
جنسیت |
469/3 |
238/1 |
218/0 |
331/2 |
827/0 |
409/0 |
436/4 |
327/1 |
186/0 |
347/3 |
367/1 |
174/0 |
|
تحصیلات |
840/5 |
516/2 |
013/0 |
665/1 |
713/0 |
477/0 |
569/1 |
567/0 |
571/0 |
188/3 |
572/1 |
118/0 |
|
رشته تحصیلی |
537/1 |
164/1 |
246/0 |
366/1 |
029/1 |
305/0 |
822/0 |
523/0 |
602/0 |
269/1 |
100/1 |
273/0 |
|
سابقه حرفهای |
396/0 |
485/0 |
628/0 |
007/0 |
009/0 |
993/0 |
825/0 |
846/0 |
399/0 |
427/0 |
598/0 |
551/0 |
|
علاقه به سرمایهگذاری |
668/7 |
414/2 |
017/0 |
209/6 |
944/1 |
054/0 |
233/0 |
062/0 |
951/0 |
447/4 |
602/1 |
111/0 |
|
حضور در سمینارهای سرمایهگذاری |
858/0 |
266/0 |
791/0 |
194/1- |
367/0- |
714/0 |
397/9- |
440/2- |
016/0 |
545/3- |
256/1- |
211/0 |
|
تجربه سرمایهگذاری |
023/0 |
006/0 |
995/0 |
696/2- |
746/0- |
457/0 |
685/1- |
393/0- |
695/0 |
862/1- |
593/0- |
554/0 |
|
ریسکپذیری |
472/2 |
865/0 |
388/0 |
139/2 |
744/0 |
458/0 |
005/3 |
882/0 |
379/0 |
833/2 |
135/1 |
258/0 |
|
سرمایهگذاری آشنایان |
267/0- |
159/0- |
874/0 |
194/1- |
709/0- |
479/0 |
915/0- |
458/0- |
647/0 |
796/0- |
544/0- |
587/0 |
|
برنامهریزی برای سرمایهگذاری |
693/4- |
387/1- |
167/0 |
913/2- |
856/0- |
393/0 |
676/0- |
168/0- |
867/0 |
362/2 |
799/0- |
426/0 |
|
دشواری درک اطلاعات |
046/0- |
889/0- |
375/0 |
071/0- |
363/1- |
175/0 |
052/0- |
841/0- |
402/0 |
057/0- |
261/1- |
209/0 |
|
عینیت اطلاعات |
343/0 |
624/4 |
000/0 |
250/0 |
359/3 |
001/0 |
326/0 |
690/3 |
000/0 |
310/0 |
796/4 |
000/0 |
|
تعصب محلی |
353/0 |
956/5 |
000/0 |
466/0 |
818/7 |
000/0 |
365/0 |
166/5 |
000/0 |
396/0 |
658/7 |
000/0 |
|
ضریب تعیین |
457/0 |
|
|
481/0 |
|
|
322/0 |
|
|
507/0 |
|
|
|
دوربین واتسون |
930/1 |
|
|
993/1 |
|
|
072/2 |
|
|
042/2 |
|
|
|
آماره F (معناداری) |
462/8 |
(000/0) |
|
342/9 |
(000/0) |
|
771/4 |
(000/0) |
|
342/10 |
(000/0) |
|
|
نتیجۀ آزمون فرضیۀ دوم |
رد |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
تحلیل میزان اهمیت اطلاعات در تصمیمگیری
همانطور که پیشتر بیان شد، در طراحی سناریوها و پرسشنامۀ این پژوهش از امیدنامههای واحدهای تجاری پذیرفتهشده در بورس اورق بهادار استفاده شده است. در این پژوهش، برای بررسی دقیقتر و ممانعت از اثر متغیر مداخلهگر فرسودگی، صرفاً نحوۀ ارائۀ اطلاعات مربوط به فعالیت و عملکرد مالی مورد دستکاری قرار گرفته است. با این حال در انتهای پرسشنامه، نظر آزمودنیها دربارۀ اهمیت مجموعهاطلاعات مرتبط با فعالیت و عملکرد مالی در تصمیمگیری دربارۀ سرمایهگذاری در واحد تجاری فرضی، پرسیده شد. با توجه به نگاره (6)، مقایسۀ میانگین میزان اهمیت این اطلاعات در تصمیمگیری شرکتکنندگان نشان میدهد، هر دو نوع این اطلاعات بهمنظور تصمیمگیری در سرمایهگذاری اهمیت دارد و اهمیت اطلاعات عملکرد مالی بیشتر است. همچنین نتایج نشان میدهند، میزان اهمیت این اطلاعات در حالت عینی و انتزاعی، تفاوت قابل ملاحظهای ندارند؛ بنابراین توجه به ساخت زبان در میزان اهمیت اطلاعات مورد نیاز برای تصمیمگیری تأثیرگذار نیست. به عبارت دیگر از نظر آزمودنیها ساخت زبان اطلاعات بهتنهایی بر تصمیم سرمایهگذاران اثر قابل توجهی ندارد.
نگارۀ 6. مقایسۀ میزان اهمیت مجموعهاطلاعات مربوط به فعالیت و عملکرد مالی
|
ساخت زبان |
فعالیت |
عملکرد مالی |
||
|
تعداد |
میانگین |
تعداد |
میانگین |
|
|
کاملاً انتزاعی |
77 |
75/56 |
78 |
85/68 |
|
تقریباً انتزاعی |
92 |
96/56 |
92 |
83/67 |
|
تقریباً عینی |
84 |
74/57 |
84 |
14/67 |
|
کاملاً عینی |
93 |
65/60 |
92 |
39/69 |
|
کل |
346 |
09/58 |
346 |
29/68 |
علاوه بر پرسش پیشگفته، در انتهای پرسشنامه نظر آزمودنیها دربارۀ اهمیت هر یک از جزئیات اطلاعات مرتبط با فعالیت و عملکرد مالی در تصمیمگیری درمورد سرمایهگذاری در واحد تجاری فرضی نیز پرسیده شد. با توجه به نگاره (7)، چند مورد از مهمترین اطلاعات ارائه شده است. نتایج نشان میدهد، اطلاعات مالی نقش مهمتری نسبت به اطلاعات فعالیت شرکت دارند و در بین آنها سهم اطلاعات مربوط به سود خالص دارای بیشترین اهمیت در تصمیمگیری است.
نگارۀ 7. اهمیت جزئیات اطلاعات مربوط به فعالیت و عملکرد مالی
|
اطلاعات |
فراوانی |
|
سود خالص |
82 |
|
فروش خالص |
53 |
|
سود هر سهم و سود تقسیمی |
45 |
|
فروش داخلی و صادراتی |
32 |
|
سرمایۀ شرکت |
23 |
منبع: یافتههای پژوهش
شایان ذکر است علاوه بر دو پرسش قبل، از شرکتکنندگان درخواست شده بود، سایر اطلاعاتی را که برای تصمیمگیری درمورد سرمایهگذاری نیاز دارند، مشخص کنند. بیشترین اطلاعاتی که آنها تعیین کردهاند، شامل اطلاعات مربوط به سایر رقبا، اطلاعات ترازنامهای، معرفی و ارائۀ پیشینهای از هیئتمدیره و مدیرعامل، راهبردها و برنامههای آتی شرکت است.
نتیجهگیری
همانطور که بیان شد هدف این پژوهش، بررسی تأثیر عوامل زبانشناختی بر میزان تمایل به سرمایهگذاری است. یکی از مهمترین عوامل زبانشناختی، ساخت زبان گزارشهای مالی (شامل زبان عینی و زبان انتزاعی) است. از آنجا که اثرگذاری ساخت زبان گزارشهای مالی بر میزان تمایل به سرمایهگذاری، عموماً تحت تأثیر عوامل روانشناختی (شامل فاصلۀ روانی) است؛ بنابراین پژوهش حاضر، به آزمون تأثیر ساخت زبان و فاصلۀ روانی بر میزان تمایل به سرمایهگذاری پرداخت. بر اساس نتایج پژوهش، ساخت زبان بهتنهایی تأثیری بر میزان تمایل به سرمایهگذاری ندارد و فرضیۀ اول رد میشود. به این مفهوم که افزایش عینیت زبان گزارشهای مالی بهتنهایی باعث افزایش تمایل به سرمایهگذاری نمیشود. این یافته در تضاد با نتایج پژوهش الیوت و همکاران [7] قرار دارد. احتمالاً یکی از دلایل این تضاد، اتکای روانی سرمایهگذاران به شناخت اولیۀ خود از محل سرمایهگذاری است. به نظر میرسد، احتمال درستی این تفسیر به دو دلیل قوی باشد؛ اولاً بر اساس یافتههای پژوهش برداشت آزمودنیها از میزان عینیت (انتزاع) اطلاعات (حتی در شرایطی که لزوماً اطلاعات عینی یا انتزاعی نیست)، بر تمایل به سرمایهگذاری اثرگذار است؛ بنابراین باوجود آنکه اطلاعاتی از نظر معیارهای رسمی عینیتر (انتزاعیتر) است، ممکن است به دلیل پیشفرضهای ذهنی سرمایهگذار، اطلاعات چندان عینیت نداشته باشد (کاملاً عینی تلقی گردد). علاوهبر این برخلاف پژوهش رائو و همکاران [24] که بیان میدارند ساخت زبان، زمانی بر میزان تمایل به سرمایهگذاری تأثیر دارد که فاصلۀ روانی قابل توجه باشد، نتایج بررسی فرضیۀ دوم این ادعا را رد میکند. به این مفهوم که با افزایش فاصلۀ روانی، تأثیر ساخت زبان بر تمایل به سرمایهگذاری تغییر نمییابد. یکی از دلایل توجیهکنندۀ این یافتهها، سهم اندک اطلاعات غیرمالی (در مقایسه با اطلاعات مالی) بر تصمیمگیری سرمایهگذاران در ایران است. این توجیه با توجه به سایر یافتههای این پژوهش محتمل است؛ زیرا همانطور که قبلاً بیان شد، افزایش عینیت اطلاعات، با اینکه جذابیت سرمایهگذاری را افزایش میدهد، تأثیری بر احتمال و مبلغ سرمایهگذاری ندارد. با این وصف، انتظار میرود نهادهای ناظر بازار سرمایه، نظیر سازمان بورس اوراق بهادار، تلاش بیشتری بهمنظور افزایش سهم اطلاعات غیرمالی در تصمیمگیری کنند.
با توجه به اینکه این پژوهش برای نحوۀ ارائۀ اطلاعات عینی، بیشتر بر اطلاعات موجود در امیدنامهها متمرکز شده است، از این رو پیشنهاد میگردد، پژوهشهایی دربارۀ روشهای افزایش عینیت اطلاعات سایر گزارشهای مالی نیز دنبال شود. همچنین تأثیر ارائۀ جداگانۀ عینیت اطلاعات مثبت و منفی گزارشها (خبرهای خوش در مقابل خبرهای بد) بر میزان تمایل به سرمایهگذاری میتواند مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد.
[1] Securities and Exchange Commission (SEC)
[2] Concrete Language
[3] Abstract Language
[4] Psychological Distance
[5] Plain English Handbook
[6] Linguistic Category Model
[7] Context Availability
[8] Construal Level Theory (CLT)
[9] Casual Impact
[10] بهمنظور دستکاری فاصلۀ جغرافیایی، اطلاعات ارائهشده در 4 طرح برای یک واحد تجاری فرضی در یک شهر نزدیک (فاصلۀ کم با شهر مورد مطالعه) و در 4 طرح دیگر برای یک واحد تجاری فرضی در یک شهر دور (فاصلۀ زیاد با شهر مورد مطالعه) طراحی شدند.
)
